TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| İSLAM TARİHİ VE SANATLARI (DR) | |
| Kod | İTS818 |
| Ad | Memlûk Asrında Din - Devlet İlişkileri |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Bahar |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Aygül DÜZENLİ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Memlûkler döneminin ulemâsı ile yöneticileri arasındaki ilişkinin mahiyeti hakkında ilk elden, tutarlı ve doğru bilgiler elde etmektir. Bu bağlamda elde edilen bu veriler ışığında dönemin askerî, siyasî ve sosyal olaylarına karşı âlimlerin tutumları ve bunun iktidar sahipleri üzerindeki etkileri, ulemânın adlî/hukukî görevlerindeki hükümlerine iktidarın müdahalesi ve bu müdahalenin ulemâ üzerindeki yansımaları tespit edilmesidir
Dersin İçeriği
Memlûk Devleti’nde, iktidar ile ulemâ arasındaki ilişkilerin mahiyeti ve süreç içerisindeki gelişiminin incelenmesi.
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu yoktur
Kaynaklar
Düzenli, Aygül, “İktidar-Ulemâ İlişkileri Bağlamında İzzeddîn b. Abdüsselâm”, Mütefekkir VIII/13 (2021), s. 211-233. Aktan, Ali, “Memlûklerde Saltanat Değişikliği Usulü”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, IX (1990), s. 270-279. Atmaca, Esra, Halep’te İlmî Hayat: Memlûkler Döneminde (1250-1517), İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016. Ayalon, David, “Bahrî Mamlûks, Burjî Mamlûks-Inadequate Names for the Two Reigns of the Mamlûk Sultanate”, Târîh, I (1990), s. 3-53. Ayaz, Fatih Yahya- Eren Alibekiroğlu, Fatmanur, “Memlük Devletinde Sultan ve Emîrlerin Hanefîliğe İlgisi”, İBAD Sosyal Bilimler Dergisi, V (2019), s. 284-296. Ayaz, Fatih Yahya, “Memlük Sultanlarından Seyfeddin Ebû Bekir ve Alaeddin Küçük Dönemlerinde (741-742/1341) Büyük Emîrler Arasındaki Mücadeleler”, Dinî Araştırmalar, IX/27 (2007), s. 247-273. Ayaz, Fatih Yahya, Memlükler (1250-1517), İstanbul: İsam Yayınları, 2015. Bozbaş, Fatiha, “Eyyûbî ve Memlûklu Dönemi Mısır’ında Fukâha-Siyâsî Otorite İlişkisi”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, II/2 (2020), s. 95-103.
Notlar
Erol, Burak Gani, “Memlûkler Döneminde Başkadıların Tayin ve Azillerindeki Usulsüzlükler”, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, XV/I (2020), s. 179-193.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Memlûkler döneminde siyaset ve toplum arasındaki iç içe geçmiş ilişkiyi açıklamak. |
| ÖÇ02 | Siyaset felsefesi kavramları üzerinden düşünmek ve eleştirel düşünceyi geliştirmek |
| ÖÇ03 | Mekânsal/kentsel siyasete ilişkin yerel vakaları tartışmak |
| ÖÇ04 | Olayı kavram ve kuramlar üzerinden yorumlama, kuramla ilişkilendirme veya kuramla çatışma |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür. | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında kazanılan lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanlarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır. | 5 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır. | 3 |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği bilgiler aracılığıyla farklı disiplin alanlarındaki bilgileri bütünleştirerek yeni bilgiler oluşturur. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanına özgü sorunları en uygun araştırma yöntem ve teknikleri ile çözümler. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. | 3 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Eğitim, kültür ve sanat alanlarında yürütülen çalışmalarda bireysel olarak bağımsız çalışır ve/veya ekip çalışmalarında sorumluluk alarak çözüm üretir. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve ekip çalışmalarını uzmanlık düzeyinde organize eder. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Memlûk Saltanat Sistemi | Sunum | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Memlük Toplum Yapısı ve Sınıflar | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Memlük İktidarının Kurumsal Yapısı | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Memlük Dönemindeki Alimler ve Ulema | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | İslam Hukuku ve Şeriatın Günlük Yaşama Etkisi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | İktidar ve Ulema Arasındaki Temel Etkileşimler | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Fetva Kurumları ve Karar Alma Süreçleri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınavlar | Yazılı sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | İslam Dini Sembollerle İktidarın İlişkisi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Memlük Sultanları'nın Dini Meşruiyeti | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Memlük Sultanlığı'nda İktidar ve Ulemanın Ortak Çıkarları | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Memlük Sultanlığı'nda Ulemanın Politik Rolü | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | İktidarın Dini Legitimasyon Stratejileri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Memlük Sultanları ve Şeriatın Uygulanması | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | İktidarın Din Politikaları ve Ulemanın Tepkileri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||