TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | İTS818 |
| Ad | Memlûk Asrında Din - Devlet İlişkileri |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Aygül DÜZENLİ |
Dersin Amacı / Hedefi
Memlûkler döneminin ulemâsı ile yöneticileri arasındaki ilişkinin mahiyeti hakkında ilk elden, tutarlı ve doğru bilgiler elde etmektir. Bu bağlamda elde edilen bu veriler ışığında dönemin askerî, siyasî ve sosyal olaylarına karşı âlimlerin tutumları ve bunun iktidar sahipleri üzerindeki etkileri, ulemânın adlî/hukukî görevlerindeki hükümlerine iktidarın müdahalesi ve bu müdahalenin ulemâ üzerindeki yansımaları tespit edilmesidir
Dersin İçeriği
Memlûk Devleti’nde, iktidar ile ulemâ arasındaki ilişkilerin mahiyeti ve süreç içerisindeki gelişiminin incelenmesi.
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu yoktur
Kaynaklar
Düzenli, Aygül, “İktidar-Ulemâ İlişkileri Bağlamında İzzeddîn b. Abdüsselâm”, Mütefekkir VIII/13 (2021), s. 211-233. Aktan, Ali, “Memlûklerde Saltanat Değişikliği Usulü”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, IX (1990), s. 270-279. Atmaca, Esra, Halep’te İlmî Hayat: Memlûkler Döneminde (1250-1517), İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016. Ayalon, David, “Bahrî Mamlûks, Burjî Mamlûks-Inadequate Names for the Two Reigns of the Mamlûk Sultanate”, Târîh, I (1990), s. 3-53. Ayaz, Fatih Yahya- Eren Alibekiroğlu, Fatmanur, “Memlük Devletinde Sultan ve Emîrlerin Hanefîliğe İlgisi”, İBAD Sosyal Bilimler Dergisi, V (2019), s. 284-296. Ayaz, Fatih Yahya, “Memlük Sultanlarından Seyfeddin Ebû Bekir ve Alaeddin Küçük Dönemlerinde (741-742/1341) Büyük Emîrler Arasındaki Mücadeleler”, Dinî Araştırmalar, IX/27 (2007), s. 247-273. Ayaz, Fatih Yahya, Memlükler (1250-1517), İstanbul: İsam Yayınları, 2015. Bozbaş, Fatiha, “Eyyûbî ve Memlûklu Dönemi Mısır’ında Fukâha-Siyâsî Otorite İlişkisi”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, II/2 (2020), s. 95-103.
Notlar
Erol, Burak Gani, “Memlûkler Döneminde Başkadıların Tayin ve Azillerindeki Usulsüzlükler”, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, XV/I (2020), s. 179-193.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Memlûkler döneminde siyaset ve toplum arasındaki iç içe geçmiş ilişkiyi kavramak |
| ÖÇ02 | Siyaset felsefesi kavramları üzerinden düşünmek ve eleştirel düşünceyi geliştirmek |
| ÖÇ03 | Mekânsal/kentsel siyasete ilişkin yerel vakaları tartışmak |
| ÖÇ04 | Olayı kavram ve kuramlar üzerinden yorumlama, kuramla ilişkilendirme veya kuramla çatışma |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. | 4 |
| PÖÇ02 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. | 5 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Doktora seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. | 5 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. | 5 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Doktora seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. | 3 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. | 2 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. | 3 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. | 3 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir. | 1 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır. | 2 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Memlûk Saltanat Sistemi | Sunum | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Memlük Toplum Yapısı ve Sınıflar | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Memlük İktidarının Kurumsal Yapısı | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Memlük Dönemindeki Alimler ve Ulema | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | İslam Hukuku ve Şeriatın Günlük Yaşama Etkisi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | İktidar ve Ulema Arasındaki Temel Etkileşimler | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Fetva Kurumları ve Karar Alma Süreçleri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınavlar | Yazılı sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | İslam Dini Sembollerle İktidarın İlişkisi | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Memlük Sultanları'nın Dini Meşruiyeti | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Memlük Sultanlığı'nda İktidar ve Ulemanın Ortak Çıkarları | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Memlük Sultanlığı'nda Ulemanın Politik Rolü | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | İktidarın Dini Legitimasyon Stratejileri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Memlük Sultanları ve Şeriatın Uygulanması | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | İktidarın Din Politikaları ve Ulemanın Tepkileri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||