TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| İSLAM TARİHİ VE SANATLARI (DR) | |
| Kod | İTS810 |
| Ad | Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatında Dil ve Üslup |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Bahar |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. NURAN ÖZTÜRK |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Tasavvuf düşüncesi etrafında şekillenen edebî verimlerin dil ve üslup özelliklerini ana çizgileriyle ortaya koymaktır.
Dersin İçeriği
Dilin neliği, niteliği sınırları; söz, kelam ilgisi; dilde gerçek ve mecaz; dil, mefhum, mazmun, mana ilişkileri; mutasavvıf şairlerde “gündelik dil”, “edebî dil” örnekleri; Türk Tasavvuf edebiyatında “sembolik dil” ya da “kuş dili”; temsilî/sembolik dil” ile “alegorik dil”in farkı; alegorinin felsefî ve teolojik ifade temelli oluşu, alegorik anlatımın temel özellikleri; metinlerarasılık; şiirde mürekkep istiare, temsilî istiare ve alegori; anlatma esasına bağlı metinlerin yapısal çözümlemesi; üslubun ayırıcı vasıfları
Dersin Ön Koşulu
Bulunmamaktadır.
Kaynaklar
1. Ethem Cebecioğlu, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri, İstanbul 2009, Ağaç yayınları 2. Ömür Ceylan, Tasavvufi Şiir Şerhleri, İstanbul 2000, Kitabevi Yayınları 3. Prof. Dr. Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Ankara, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayını.
Notlar
1. Selçuk Eraydın, Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 1994, MÜFAV yayınları 2. Osman TÜRER, Ana Hatlarıyla Tasavvuf Tarihi, İstanbul 2011, Ataç yayınları 3. Reşat Öngören, Osmanlılarda Tasavvuf, Anadolu'da Sûfîler, Devlet ve Ulemâ (XVI. Yüzyıl), İstanbul 2000, İz yayıncılık 4. Necdet Yılmaz, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf, Sûfîler, Devlet ve Ulema, İstanbul 2007, OSAV Yayınları
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Tasavvuf edebiyatının başlangıcından günümüze kadarki metinlerinin filolojik, sosyal ve tarihsel yapısı hakkında bilgi edinir. |
| ÖÇ02 | Tasavvuf edebiyatı alanında karşılaştığı pratik ve/ya kuramsal sorunları tanımlar, |
| ÖÇ03 | Tasavvuf edebiyatı alanında karşılaştığı pratik ve/ya kuramsal sorunları betimler, |
| ÖÇ04 | Tasavvuf edebiyatı alanında karşılaştığı sorunları somut veriler ışığında çözümler üretir, |
| ÖÇ05 | Sembolik dil ile günlük dil farkını kavrar. |
| ÖÇ06 | Edebi metinlerdeki mecaz ve hakikat içerikli yapıları çözümler. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür. | 2 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında kazanılan lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanlarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır. | 1 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği bilgiler aracılığıyla farklı disiplin alanlarındaki bilgileri bütünleştirerek yeni bilgiler oluşturur. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanına özgü sorunları en uygun araştırma yöntem ve teknikleri ile çözümler. | 3 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Eğitim, kültür ve sanat alanlarında yürütülen çalışmalarda bireysel olarak bağımsız çalışır ve/veya ekip çalışmalarında sorumluluk alarak çözüm üretir. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve ekip çalışmalarını uzmanlık düzeyinde organize eder. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin kaynaklarının ve konularının tanıtımı | Kaynakları temin etmek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Tasavvuf edebiyatının genel hatları | Konuya ilişkin okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Türk Tasavvuf edebiyatının klasik eserleri | Mevlânâ, Yûnus Emre hakkında okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Mantıku't-Tayr ya da Kuş dili | Feridüddin-i Attâr ve Gülşehri hakkında araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Tasavvuf edebiyatında sembolik dil | Filolojik okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Tasavvuf Edebiyatının temel kavramları | Filolojik okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Simurg metaforunun örnekleri | Örnek eserleri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınavlar | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 9 | Deniz-damla metaforunun örnekleri 1 | Örnek eserleri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Deniz-damla metaforunun örnekleri 2 | Örnek eserleri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Vahdet-i vücudun anlatıldığı edebî eserlerin dili | Örnek eserleri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Vahdet-i vücudun anlatıldığı edebî eserlerin başlıca örnekleri | Örnek eserleri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Menakıb türü eserlerde sembolik dil | Örnek eserleri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Devriye türü metinlerde istiareler | Örnek eserleri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | Şatahat türü eserler | Örnek eserleri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 16 | Yunus Emre'nin şathiyeleri | Örnek eserleri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | finale hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 8 | 8 | 64 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 1 | 1 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 3 | 3 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 152 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,08 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||