İTS806 Sosyo-Kültürel Açıdan Dört Halife, Emevî ve Abbâsî Dönemleri II

6 AKTS - 3-0 Süre (T+U)- . Yarıyıl- 3 Yerel Kredi

Genel Bilgi

Birim SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
İSLAM TARİHİ VE SANATLARI (DR)
Kod İTS806
Ad Sosyo-Kültürel Açıdan Dört Halife, Emevî ve Abbâsî Dönemleri II
Dönem 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı
Dönem Bahar
Süre (T+U) 3-0 (T-U) (17 Hafta)
AKTS 6 AKTS
Yerel Kredi 3 Yerel Kredi
Eğitim Dil Türkçe
Seviye Doktora Dersi
Tür Normal
Öğretim Şekli Yüz Yüze Öğretim
Bilgi Paketi Koordinatörü Prof. Dr. FATİH YAHYA AYAZ
Dersin Öğretim Elemanı
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.


Dersin Amacı / Hedefi

Siyasî, sosyal ve kültürel açılardan Abbâsî tarihi hakkında kapsamlı bilgi sahibi olmak ve Abbâsîler üzerine kaleme alınmış temel kaynakları ve modern çalışmaları bilmek.

Dersin İçeriği

Abbâsîler döneminde meydana gelen siyasî ve askerî hadiseler, bu hadiselerin sosyo-kültürel hayata yansımaları , Abbâsî devlet teşkilatı ve müesseseler, bu dönemdeki fikrî akımlar ve ideolojik yapılanmalar, İslam Medeniyetindeki tercümeler gibi önemli gelişmeler, Abbâsî Devleti’nin diğer Müslüman devletlere etkileri, Abbâsîler döneminde Mısır'da kurulan Tolunoğlu, İhşidî ve Fâtımî devletleri.

Dersin Ön Koşulu

Ön koşul yoktur

Kaynaklar

1. Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013. 2. Âdem Apak, İslâm Tarihi, IV (Abbâsîler), İstanbul 2011. 3. Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul 1998. 4. Nesimi Yazıcı, İlk Türk-İslâm Devletleri Tarihi, TDV Yay., Beşinci Baskı, Ankara 2006. 5. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi'nin (DİA) “Abbâsîler”, “Hişâm b. Abdülmelik”, "II. Mervân", "Ebü'l-Abbâs", “Mansûr” ve “Hârûnürreşîd” gibi ilgili maddeleri.

Notlar

A. KAYNAKLAR: 1. İbn Sa’d (ö. 230/845), et-Tabakâtü’l-Kübrâ (nşr. İhsan Abbas), I-IX, Beyrut 1985. 2. Halife b. Hayyât (ö. 240/854), Târîh (nşr. Süheyl Zekkâr), Beyrut 1993. 3. İbn Abdülhakem (ö. 257/870), Fütûhu Mısr ve Ahbâruhâ (nşr. Ch. C. Torrey), Leiden 1922. 4. İbn Şebbe (ö. 262/876), Târîhu’l-Medîneti’l-Münevvere (nşr. Fehim M. Şeltut), I-IV. 5. İbn Kuteybe (ö. 276/889), el-Maârif, Beyrut 1970. 6. Belâzurî (ö. 279/892), Fütûhu’l-Büldân (Türkçeye çev. Mustafa Fayda), Ankara 2002. 7. Belâzurî, Ensâbü’l-Eşrâf (nşr. Süheyl Zekkâr), I-XIII, Beyrut 1996. 8. Ebû Hanîfe ed-Dîneverî (ö. 282/895), el-Ahbârü’t-Tıvâl (nşr. Ömer Faruk Tabbâ), Beyrut, ts. 9. Ya’kûbî (ö. 284/897), Târîh, I-II, Beyrut 1995. 10. Taberî (ö. 310/922), Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk (nşr. M. Ebü’l-Fazl İbrahim), I-XI, Beyrut, ts. 11. İbn A’sem (ö. 314/926), Kitâbü’l-Fütûh, I-IV, Beyrut 1986. 12. Mesûdî (ö. 345/956), Mürûcü’z-Zeheb (nşr. M. Muhyiddin Abdülhamid), I-IV, Mısır 1964 13. İbnü’l-Esîr (ö. 630/1232), el-Kâmil fi’t-Târîh, I-XIII, Beyrut 1979. B. ARAŞTIRMALAR 1. İsmail Yiğit, Emevîler (661-750),İstanbul 2016. 2. İrfan Aycan - İbrahim Sarıçam, Emevîler, İstanbul 2002. 3. Âdem Apak, İslâm Tarihi, III (Emevîler) İstanbul 2006 ve IV (Abbâsîler), İstanbul 2011. 4. Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013. 5. Hasan İbrahim Hasan, Siyasî-Dinî-Kültürel-Sosyal İslâm Tarihi (çev. İsmail Yiğit ve ark.), I-VI, İstanbul1991-1992. 6. Bahriye Üçok, İslâm Tarihi Emeviler-Abbasiler, Ankara 1979. 7. Philip Hitti, Siyasî ve Kültürel İslam Tarihi, I-IV, İstanbul 1981-1982. 8. Nesimi Yazıcı, İlk Türk-İslâm Devletleri Tarihi, TDV Yay., Beşinci Baskı, Ankara 2006. 9. Julius Wellhausen, Arap Devleti ve Sukûtu (çev. Fikret Işıltan), Ankara 1963. 10. C. E. Bosworth, İslâm Devletleri Tarihi (çev. Erdoğan Merçil-Mehmet İpşirli), İstanbul 1980. 11. Adam Mez, 10. Yüzyılda İslâm Medeniyeti (çev. Salih Şaban), İstanbul 2000. 12. Bernard Lewis, Tarihte Araplar (çev. Hakkı Dursun Yıldız), İstanbul 2009. 13. Heyet, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, II, III. 14. İslâm Tarihi Kültür ve Medeniyeti (ed. P. M. Holt-A. K. S. Lambton-B. Lewis), (çev. Hamdi Aktaş ve ark.), I-IV, İstanbul 1997. 15. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi'nin (DİA) “Abbâsîler”, “Hişâm b. Abdülmelik”, "II. Mervân", "Ebü'l-Abbâs", “Mansûr” ve “Hârûnürreşîd” gibi maddeleri.


Dersin Öğrenme Çıktıları

Sıra Dersin Öğrenme Çıktıları
ÖÇ01 Abbâsî Devleti tarihine dair kaynaklar ve modern çalışmaları bilir.
ÖÇ02 Abbasî Devleti´nin kuruluşu ve gelişimi hakkında kapsamlı bilgi sahibi olur.
ÖÇ03 Abbasîler dönemindeki dinî, sosyal ve kültürel gelişmeleri kapsamlı bir şekilde bilir.
ÖÇ04 Abbâsîler dönemindeki dinî ve ideolojik nitelikli isyanları bilir.
ÖÇ05 Tolunoğlu, İhşidî ve Fâtımî devletleri hakkında bilgi sahibi olur.


Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Sıra Tür Program Öğrenme Çıktıları Duzey
PÖÇ01 Bilgi - Kuramsal, Olgusal İslam Tarihi ve Sanatları alanında lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. 5
PÖÇ02 Bilgi - Kuramsal, Olgusal İslam Tarihi ve Sanatları alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür. 3
PÖÇ03 Bilgi - Kuramsal, Olgusal İslam Tarihi ve Sanatları alanında kazanılan lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır. 2
PÖÇ04 Bilgi - Kuramsal, Olgusal İslam Tarihi ve Sanatları alanlarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır.
PÖÇ05 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır.
PÖÇ06 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği bilgiler aracılığıyla farklı disiplin alanlarındaki bilgileri bütünleştirerek yeni bilgiler oluşturur.
PÖÇ07 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı İslam Tarihi ve Sanatları alanına özgü sorunları en uygun araştırma yöntem ve teknikleri ile çözümler.
PÖÇ08 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÖÇ09 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. 4
PÖÇ10 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir.
PÖÇ11 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Eğitim, kültür ve sanat alanlarında yürütülen çalışmalarda bireysel olarak bağımsız çalışır ve/veya ekip çalışmalarında sorumluluk alarak çözüm üretir.
PÖÇ12 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği İslam Tarihi ve Sanatları alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve ekip çalışmalarını uzmanlık düzeyinde organize eder.
PÖÇ13 Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.


Haftalık Akış

Hafta Konu Ön Hazırlık Yöntemler
1 Abbâsî Devleti tarihi kaynakları I Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul 1998. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
2 Abbâsî Devleti tarihi kaynakları II Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul 1998. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
3 Abbâsî Devleti tarihine dair modern çalışmalar Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
4 Abbâsî ihtilâli ve devletin kuruluşu Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013; DİA, "Abbâsîler" maddesi Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
5 Abbâsîler'in ilk asrındaki halifeler I Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013; DİA, ilgili maddeler Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
6 Abbâsîler'in ilk asrındaki halifeler II Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013; DİA, ilgili maddeler Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
7 Abbâsîler'in ilk asrındaki dinî-ideolojik isyanlar Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013; DİA, ilgili maddeler Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
8 Ara Sınavlar Ara Sınavlar Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav
9 Tercüme faaliyetleri ve Beytülhikme Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013; DİA, Beytülhikme maddesi Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
10 Türk nüfuzu dönemi Âdem Apak, İslâm Tarihi, IV (Abbâsîler), İstanbul 2011. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
11 Büveyhî nüfuzu dönemi Âdem Apak, İslâm Tarihi, IV (Abbâsîler), İstanbul 2011. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
12 Selçuklu nüfuzu dönemi Âdem Apak, İslâm Tarihi, IV (Abbâsîler), İstanbul 2011. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
13 Abbâsîler'in son asrı Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013; Âdem Apak, İslâm Tarihi, IV (Abbâsîler), İstanbul 2011. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
14 Devlet teşkilatı ve müesseseler Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013; DİA, ilgili maddeler. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
15 Abbâsîler döneminde sosyal-kültürel ve medenî yapı Nahide Bozkurt, Abbasiler, İSAM Yay., İstanbul 2013; Adam Mez, 10. Yüzyılda İslâm Medeniyeti (çev. Salih Şaban), İstanbul 2000; DİA, ilgili maddeler. Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
16 Yarıyıl Sonu Sınavları Yarıyıl Sonu Sınavları Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav
17 Yarıyıl Sonu Sınavları Yarıyıl Sonu Sınavları Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav


Öğrenci İş Yükü - AKTS

Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 5 70
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
Ödev, Proje, Diğer 0 0 0
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 15 15
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 30 30
Toplam İş Yükü (Saat) 157
Toplam İş Yükü / 25 (s) 6,28
AKTS 6 AKTS

Güncelleme Zamanı: 17.02.2025 01:52