TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | ARY721 |
| Ad | Yüzey Araştırması ve Kazı Çalışmalarında Yeni Yöntemler |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. FATMA ŞAHİN |
Dersin Amacı / Hedefi
Arkeolojik bir araştırmaya başlamadan önce yapılması ve bilinmesi gereken hususlar dikkate alınarak bu doğrultuda kullanılacak temel metotlar yanı sıra günümüz teknolojilerinin arkeolojide kullanılması bu dersin amacını oluşturmaktadır.
Dersin İçeriği
Kazı ve yüzey araştırması hazırlıkları, kazı ve yüzey araştırması türleri, altyapı, arazide kullanılması gereken alet ve gereçler, kazı belgeleme teknikleri, tarihleme yöntemleri yanı sıra günümüz teknolojilerinin (CBS, 3D, Animasyon, yapay zeka) yapılacak araştırmalarda kullanılabilirliği, sürdürülebilirliği ve interdisipliner yaklaşımlar ile ele alınacak yöntemler bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
Temel arkeoloji ve kronoloji bilgisine sahip olmak
Kaynaklar
Ders sırasında verilecektir
Notlar
Polat, N., Çokoğullu, S., Memduhoğlu, A., Ulukavak, M., Şenol, H. İ., Oral, M., ... & Marangoz, Ö. (2021). İHA fotogrametrisinin arkeolojik yüzey araştirmalarina katkilarinin incelenmesi. TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, (28), 175-186. Tüner-Önen, M. A. N. (2019). Phaselis Kenti’nde 2019 Yılında Gerçekleştirilen Yüzey Araştırmaları ve Kazı Çalışmaları. Phaselis V, 425-463. ZORLU, K. (2017). Arkeojeofizik Yöntemlerle Gömülü Arkeolojik Yapıların Belirlenmesi (Olba, Mersin, Türkiye). Cumhuriyet Science Journal, 38(4), 184-192. GÜNGÖRDÜ, F. V. (2022). ARKEOLOJİK YÜZEY ARAŞTIRMALARINDA DİJİTAL TEKNOLOJİLERİN KULLANIMI: NENESU PROJESİ ÖRNEĞİ. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(Dijitalleşme), 142-150. Keskin, Y., & ZEREN, M. T. (2018). Arkeolojik alanlarda bir sunum yöntemi olarak “Arkeoparklar”. Journal of Architectural Sciences and Applications, 3(2), 110-124. Polat, N., Önal, M., Ernst, F. B., Şenol, H. İ., Memduhoglu, A., Mutlu, S., ... & Kara, H. (2020). Harran Ören Yeri Arkeolojik Kazı Alanınındın Çıkarılan Bazı Küçük Arkeolojik Buluntuların Fotogrametrik Olarak 3B Modellenmesi. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 2(2), 55-59.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Arkeolojide bilimsel kazı ve yüzey araştırmasının anlamını ayırır |
| ÖÇ02 | Her kazı ve yüzey araştırması için gerekli teknik kuralları tanımlar |
| ÖÇ03 | Arkeolojik araştırma promlemlerini ortaya koyar |
| ÖÇ04 | Arkeolojik alanın saptanması ve araştırılmasını tartışır |
| ÖÇ05 | Dijital araştırma yöntemlerini tanımlar |
| ÖÇ06 | Plan-proje ve lojistik işlerin yürütülmesini inceler |
| ÖÇ07 | Araştırma ekibi oluşturulmasını kategorize eder |
| ÖÇ08 | Arkeolojide yeni teknolojik yöntemleri değerlendirir |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Arkeoloji alanında lisans eğitiminde edindiği bilgileri uzmanlık düzeyinde geliştirir. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili güncel bilgilere sahip olur. | |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Arkeoloji ile ilgili temel kavramları açıklar. | |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Arkeoloji alanında disiplinlerarası araştırma ve inceleme yapar. | 4 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Arkeoloji alanında edindiği uygulamalı yöntem ve teknikleri kullanır. | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanında edindiği bilgileri etik kurallar çerçevesinde ele alır. | |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Çukurova bölgesi kültürlerini tanır. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Çukurova ile çevre kültür bölgeleri arasındaki ilişkileri tanımlar. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Çukurova bölgesinin kültürel gelişimini açıklar. | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arkeoloji alanıyla ilgili verileri toplar. | 4 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarını tanımlar. | 2 |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanıyla ilgili edindiği bilgileri eleştirel düzeyde yorumlar. | |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Araştırma problemlerine uygun çözüm önerileri geliştirir. | 4 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanıyla ilgili edindiği bilgi ve tecrübelerini arazi ve laboratuvar çalışmalarında uzman düzeyinde kullanır. | 4 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Arkeoloji alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde çalışma ve projeler yürütür. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Arkeolojide bilimsel kazı ve yüzey araştırmaları yöntemleri | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 2 | Dijital Araştırma yöntemleri | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Araştırma alanlarının saptanması | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | Plan-proje ve lojistik unsurlar (topografya, jeoradar-jeofizik, jeomagnotometre vb.) | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Ekip oluşturulması | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Anlatım |
| 6 | İnterdisipliner çalışma alanları ve uzmanlar (Arkeobotani, arkeoozooloji, mimar, restoratör vb.) | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Belgeleme ve veri tabanı yöntemleri yöntemleri | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Genel değerlendirme yapılacak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Coğrafik Bilgi Sistemleri (GIS) Dataların haritalandırılması ve mekânsal analizler (ArcGIS-Arcmap) | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | Küresel Konumlama sistemleri (GPS) | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | İHA kullanımı ve 3B modelleme | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Arkeometrik çalışma ve analizler (C14, DNA, İzotop, Lipid, XRD vb.) | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Kültürel Miras | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Yapay zekanın arkeolojideki yeri | İlgili yayınlar okunacak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 15 | Genel değerlendirme | Genel değerlendirme yapılacak | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 20 | 20 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 150 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,00 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||