TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TRKS208 |
| Ad | Türk Dili Tarihi |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 4. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ÖMER TUĞRUL KARA |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
Türk dili tarihini, Altayistik içindeki yerini kavratmak.
Dersin İçeriği
Türk dilinin tarihî derinliği, Altay Dilleri Teorisinin genel özellikleri, tarihî Türk lehçelerinin oluşum şartları, eserleri ve bunlar üzerine yapılan çalışmalar; Türk dilinin sözlükleri, gramerleri ayrıntıları ile tanıtılacaktır. Sümerceden bugüne uzanan dil dönemleri ve bu dönemlere ait eserler hakkında genel bilgilerin verilmesi.
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu yok.
Kaynaklar
Materyal belirtilmemiştir.
Notlar
Materyal belirtilmemiştir.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Türk dili tarihi ve tarihsel Türk lehçeleri hakkında bilgilerin kaynağına ulaşabilme, kaynaklardan bilimsel ölçütler çerçevesinde yararlanabilme becerisi kazanma. |
| ÖÇ02 | Türk Dili tarihi hakkında daha önce kazanmış olduğu bilgi ve yeterliliklerin üzerine yeni bilgi, kavramlar kazanma ve buna bağlı olarak bilgi ve kavramlar arası ilişkileri algılayabilme becerisi kazanma. |
| ÖÇ03 | Türk dili, Türk kültürü ve Türk edebiyatı alanında verilen bilgileri, bilgi ve düşünce dünyasında terkip ve tahlil edebilme, eleştirebilme, yorumlayabilme becerisi kazanır. |
| ÖÇ04 | Bölüm dışı disiplinlerden Tarih, Coğrafya, Sosyoloji alanları ile kendi alanını ilişkilendirebilme; gerektiğinde disiplinler arası çalışabilme becerisi kazanır. |
| ÖÇ05 | Türk Dili ve Edebiyatı bölümü içindeki Çağdaş Türk dili ve Edebiyatları alanı ile Tarihsel Türk dili disiplini arasındaki benzer ve farklı yönleri kavrayıp ilişkilendirir. Bütüncül bir bakış açısı geliştirebilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil eğitiminin temel kavram ve terimlerini açıklar. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyatın temel kavramlarını, Türk ve dünya edebiyatının başlıca yazar ve eserlerini bilir. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçenin anlama (dinleme ve okuma) ve anlatma (konuşma ve yazma) becerilerini; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor yönüyle bilir. | 2 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi ve dil bilimin yeri ve önemini belirler. | 5 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçe öğretimi ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir. | |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini, Türkçenin tarihî gelişimini ve bu gelişime bağlı olarak yaşanan değişimleri inceler. | 4 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dil bilgisini (ses, şekil, yapı, anlam, köken, söz dizimi vb.) tüm alanlarıyla ayırt eder. | 4 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencinin gereksinimine uygun Türkçeye ilişkin materyal geliştirir ve etkinlik tasarlar. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tüm dil becerilerini (okuma, yazma, dinleme, konuşma) geliştirmeye yönelik yöntem ve teknikleri kuramsal ve uygulamalı olarak gerçekleştirir. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dersi öğretim programlarını ve Türkçe öğretiminde kullanılan materyalleri (Türkçe ders kitapları, görsel ve basılı malzemeler, maketler vb.) çok yönlü (biçim, içerik vb.) ve eleştirel bir bakış açısıyla inceler. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Ana dili Türkçe olanlara, yabancılara, Türk soylulara ve iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin benzerlik ve farklılıklarını ayırt eder. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arap alfabesiyle yazılı Türkçe metinleri okur. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Soyut işlemler dönemine geçiş yapmış öğrencilerin dil öğrenme durumlarını ve okudukları kaynakları değerlendirir. | 2 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi sözlü ve yazılı iletişimde iyi ve doğru olarak kullanır. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretiminde başvurulan mevcut ve yeni yaklaşım, yöntem, teknik ve stratejileri kullanır. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretimine ilişkin kazandığı bilgi ve becerileri, okullarda gözlem ve uygulama boyutlarıyla ortaya koyar. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi ve becerileri Türkçe öğretmenliğine uyarlar. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Etkili iletişimin ögeleri olan empati, aktif dinleme, ben dili kullanımı ve çatışma çözme becerilerini vb. verimli bir şekilde gerçekleştirir. | |
| PÖÇ19 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin seviyelerine uygun edebî ve öğretici metinleri Türk ve dünya edebiyatı ürünlerinden seçer. | 2 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçe ve yabancı dilde bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin olarak kullanır. | |
| PÖÇ21 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe öğretimiyle ilgili sorunları tanımlar, olay ve olguları kavramsallaştırır, bilimsel yöntem ve tekniklerle inceler, verileri yorumlar ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirir. | |
| PÖÇ22 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin dil kazanımlarını farklı yöntemler kullanarak çok yönlü değerlendirir. | |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Uygulamalarda, bireysel ve grup çalışmalarında, karmaşık sorunları çözmek için sorumluluk alır ve aldığı görevi etkin bir şekilde yerine getirir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Türk Dilinin dünya dilleri arasındaki yeri. Türk lehçelerinin tasnifi.Dil teorileri ve Altay Dilleri teorisi. | 1. bölüm okunacak | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 2 | Eski kültürler ve Türkler.Asya Hunları ve Türk Dili. Oğuz Kağan Destanı. Eski kültürler ve Türkler.Asya Hunları ve Türk Dili. Oğuz Kağan Destanı. | 2. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Avrupa Hunları ve Türk dili.Göktürklerden önce Kuzey Çin ve Orta Asya. | 3. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | Göktürkler ve Türk dili.Göktürk yazılı metinleri. Göktürk yazılı metinlerinin bulunuşu, okunuşu ve üstünde yapılan çalışmalar.Göktürkçenin dil özellikleri | 4. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Ogurlar ve Bulgarlar ve Türk dili. İdil ve Tuna Bulgarcası. | 5. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Uygur Türkleri. Uygurlar ve Türk dili.Uygurlardan kalan eserler. Manici ve Burkancı çevreye ait metinler.Uygur metinlerinin bulunması ve üzerinde yapılan çalışmalar. | 6. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Uygur metinlerinin bulunması ve üzerinde yapılan çalışmalar. | 6. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 9 | Karahanlı Türkçesi ve Karahanlı dönemi eserleri.Kutadgu Bilig, Divanü Lugati't-Türk, Kur'an tercümeleri, Atabetü'l-Hakayık. | 7. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Harezm Türkçesi ve Harezm Türkçesi eserleri. Nehcü'l Feradis, Muinü'l-Mürid, Muhabbetname, Mukadimetü'l-Edeb. | 8. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Kıpçak Türkçesi ve Kıpçak Türkçesi eserleri. Dini metinler, sözlükler, okçuluk ve atçılıkla ilgili eserler, edebi eserler. | 9. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Kıpçak Türkçesiyle yazılmış eserler üzerinde dil biligisi incelemesi. | 10. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | Çağataya Türkçesi ve Çağatay Türkçesi eserleri. Klasik öncesi dönem, klasik dönem ve klasik sonrası dönme. | 11. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Klasik öncesi dönem, klasik dönem ve klasik sonrası dönme. | 11. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | Çağatay Türkçesinden alınmış örnek metinler üzerinde incelemeler. | 12. bölüm | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 8 | 8 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 94 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,76 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||