TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TDE1897 |
| Ad | Ağız Bilimi ve Türkiye Türkçesi Ağızları I |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. YETER TORUN ÖĞRETMEN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. YETER TORUN ÖĞRETMEN
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amaçları; Ağız bilimiyle ilgili kuramsal bilgiyi edinmek, Türkiye Türkçesi ağızlarının Türkoloji tarihi içindeki yerini ortaya koymak, ağzı çalışmalarında kullanılan yöntemleri uygulayabilmek, Türkiye Türkçesi ağızlarının sınıflandırılmasında kullanılan ölçütleri kavramak, ağız atlasları hakkında bilgilenmek, ağız sözlükçülüğü ve sözlükleri konularında bilgilenmektir.
Dersin İçeriği
Bu derste öncelikle “ağız” kavramı üzerinde durulacak. Ağız bilimiyle ilgili kuramsal bilgiler üzerinde durulacak. Türk dili tarihi içinde Türkiye Türkçesi ağızlarının dünü, bugünü ve geleceği konusu ele alınacak. Ağız bilimiyle ilgili makaleler üzerinde durulacak. Ağız çalışmalarında derleme yöntemleri ele alınacak. Ağız metinlerinin deşifre edilmesi ve yazıya geçirilmesi çalışmaları ele alınacak. Ağızların sınıflandırılmasında kullanılan ses bilgisel, biçim bilgisel ölçütler üzerinde durulacak. Türkiye Türkçesi ağızlarının Türkçenin tarihi dönemlerle ve çağdaş Türk lehçeleriyle ilişkileri üzerinde durulacak. Ağız atlasları üzerinde durulacak. Ağız sözlükleri ve ağız sözlükçülüğü üzerinde durulacak.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
-Ağız Bilimi El Kitabı -Türkiye Türkçesi Ağızlarından Metin Örnekleri -Derleme Sözlüğü - Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması -Eskişehir İli Ağız Atlası
Notlar
https://sozluk.gov.tr/
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Ağız kavramını tanır. |
| ÖÇ02 | Ağız bilimi terimini tanır. |
| ÖÇ03 | Dünyada ağız bilimi çalışmalarını tanır. |
| ÖÇ04 | Türkiye'de yapılan ağız bilimi çalışmalarını tanır. |
| ÖÇ05 | Ağız kuramlarını tanır. |
| ÖÇ06 | Ağızlar arası etkileşimi kavrar. |
| ÖÇ07 | Ağız atlası çalışmalarını tanır. |
| ÖÇ08 | Yeni ağız oluşumu aşamalarını kavrar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. | 2 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar. | 3 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar. | 1 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. | 2 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eski ve yeni metinleri değerlendirir. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. | 4 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin gelişimini destekler. | 3 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. | 3 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. | 4 |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır. | 4 |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir. | 2 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkoloji ile ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. | 4 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır. | 4 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. | 2 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin amacını kavrar. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Ağız bilimin kapsamını kavrar. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Ağız bilimin konularını tanır. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Ağız sözlüğü çalışmalarını tanır. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 5 | Ağız sözlükleri üzerine çalışmayı kavrar. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Ağız atlası çalışmalarını tanır. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Ağız atlasları üzerine çalışmayı kavrar. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınavlar | kaynak okuma | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Ağız bilim kuramlarını tanır. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Ağız kuramlarını kavrar. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | Ağız kuramlarını karşılaştırmayı kavrar. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Yeni ağız oluşumu aşamalarını tanır. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Ağızlar arası ilişkileri tanır. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Ağızlar arası etkileşimleri kavrar. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Ağızların anlaşılabilirlik durumlarını tanır. | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | kaynak okuma | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | kaynak okuma | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 10 | 10 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||