TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | İTS805 |
| Ad | İslâm Devletlerinde İdarî Yapı |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. FATİH YAHYA AYAZ |
Dersin Amacı / Hedefi
Müslüman devletlerde idarî yapıyı öğrenmek, kurumsal sürekliliği tespit etmek ve önemli müesseseleri kavramak.
Dersin İçeriği
İslâm tarihi boyunca Müslüman devletlerin idarî yapıları, kurdukları müesseseler, bunların kökenleri ve medeniyete katkıları, başta hilâfet olmak üzere vezirlik, hâciplik, divanlar, kadılık, başkadılık, kazaskerlik, şeyhulislamlık, mezalim, medreseler, askerî teşkilat vb. müesseseler incelenecek ve bunlar kaynaklar dâhil birçok açıdan değerlendirilecektir.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. Muhammed Hamidullah, İslam Müesseselerine Giriş, çev. İhsan Süreyya Sırma, İstanbul 1981.
Notlar
1. Adam Mez, 10.Yüzyılda İslam Medeniyeti, çev. Salih Şaban, İstanbul2000. 2. Corci Zeydan, Medeniyet-i İslamiyye Tarihi, çev. Zeki Megamiz, I-V, İstanbul 1328-1330. 3. İsmet Kayaoğlu, İslam Kurumları Tarihi, Ankara 1980. 4. İsmet Kayaoğlu, İslam Kurumları Tarihi II, Konya 1994. 5. İsmail Raci Faruki-Luis Lamia Faruki, İslam Kültür Atlası, çev. M. Okan Kibaroğlu-Zerrin Kibaroğlu, İstanbul 1961. 6. Ziya Kazıcı-Mehmet Şeker, İslam-Türk Medeniyeti Tarihi, İstanbul 1982. 7. W. Barthold-Fuad Köprülü, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara 1977. 8. Cahit Baltacı, İslam Medeniyeti Tarihi, İstanbul 2005. 9. Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Müslüman devletlerde idarî yapıyı bilir. |
| ÖÇ02 | İslâm müesseselerini oluşum aşamalarıyla birlikte bilir. |
| ÖÇ03 | Müslüman devletlerdeki idarî yapı ve müesseselerin sürekliliğini kavrar. |
| ÖÇ04 | Müesseselerin soyo-kültürel yapıyla ilişkilerini bilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. | 4 |
| PÖÇ02 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. | 3 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Doktora seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. | 4 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. | 2 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Doktora seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. | |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. | 1 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir. | 1 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır. | 1 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | 1 |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. | 2 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Müessese kavramı ve teşkilatla ilişkisi | Muhammed Hamidullah, İslam Müesseselerine Giriş, çev. İhsan Süreyya Sırma, İstanbul 1981. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | İdarî yapıda süreklilik ve örnekleri | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Hilafet müessesesi | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 4 | Vezirlik | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 5 | Haciplik | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Kadılık | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Başkadılık | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Ara Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Kazaskerlik | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Mezalim | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Şeyhulislâmlık | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Divanlar | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Medreseler | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Askerî kurumlar | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Toplumsal yapı ve kurumlar | Clauda Cahen, “Ekonomi, Toplum ve Kurumlar”,çev. Ufuk Ayan, İslam Tarihi, Kültür ve Medeniyeti, IV, 61-84. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Final Sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Final Sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||