TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| İSLAM TARİHİ VE SANATLARI (DR) | |
| Kod | İTS805 |
| Ad | İslâm Devletlerinde İdarî Yapı |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. FATİH YAHYA AYAZ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. FATİH YAHYA AYAZ
(Güz)
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Müslüman devletlerde idarî yapıyı öğrenmek, kurumsal sürekliliği tespit etmek ve önemli müesseseleri kavramak.
Dersin İçeriği
İslâm tarihi boyunca Müslüman devletlerin idarî yapıları, kurdukları müesseseler, bunların kökenleri ve medeniyete katkıları, başta hilâfet olmak üzere vezirlik, hâciplik, divanlar, kadılık, başkadılık, kazaskerlik, şeyhulislamlık, mezalim, medreseler, askerî teşkilat vb. müesseseler incelenecek ve bunlar kaynaklar dâhil birçok açıdan değerlendirilecektir.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. Muhammed Hamidullah, İslam Müesseselerine Giriş, çev. İhsan Süreyya Sırma, İstanbul 1981.
Notlar
1. Adam Mez, 10.Yüzyılda İslam Medeniyeti, çev. Salih Şaban, İstanbul2000. 2. Corci Zeydan, Medeniyet-i İslamiyye Tarihi, çev. Zeki Megamiz, I-V, İstanbul 1328-1330. 3. İsmet Kayaoğlu, İslam Kurumları Tarihi, Ankara 1980. 4. İsmet Kayaoğlu, İslam Kurumları Tarihi II, Konya 1994. 5. İsmail Raci Faruki-Luis Lamia Faruki, İslam Kültür Atlası, çev. M. Okan Kibaroğlu-Zerrin Kibaroğlu, İstanbul 1961. 6. Ziya Kazıcı-Mehmet Şeker, İslam-Türk Medeniyeti Tarihi, İstanbul 1982. 7. W. Barthold-Fuad Köprülü, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara 1977. 8. Cahit Baltacı, İslam Medeniyeti Tarihi, İstanbul 2005. 9. Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Müslüman devletlerde idarî yapıyı bilir. |
| ÖÇ02 | İslâm müesseselerini oluşum aşamalarıyla birlikte bilir. |
| ÖÇ03 | Müslüman devletlerdeki idarî yapı ve müesseselerin sürekliliğini kavrar. |
| ÖÇ04 | Müesseselerin soyo-kültürel yapıyla ilişkilerini bilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür. | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanında kazanılan lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır. | 2 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam Tarihi ve Sanatları alanlarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği bilgiler aracılığıyla farklı disiplin alanlarındaki bilgileri bütünleştirerek yeni bilgiler oluşturur. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanına özgü sorunları en uygun araştırma yöntem ve teknikleri ile çözümler. | 1 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir. | 1 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Eğitim, kültür ve sanat alanlarında yürütülen çalışmalarda bireysel olarak bağımsız çalışır ve/veya ekip çalışmalarında sorumluluk alarak çözüm üretir. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve ekip çalışmalarını uzmanlık düzeyinde organize eder. | 1 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İslam Tarihi ve Sanatları alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Müessese kavramı ve teşkilatla ilişkisi | Muhammed Hamidullah, İslam Müesseselerine Giriş, çev. İhsan Süreyya Sırma, İstanbul 1981. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | İdarî yapıda süreklilik ve örnekleri | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Hilafet müessesesi | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 4 | Vezirlik | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
| 5 | Haciplik | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Kadılık | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Başkadılık | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Ara Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Kazaskerlik | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Mezalim | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Şeyhulislâmlık | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Divanlar | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Medreseler | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Askerî kurumlar | Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Toplumsal yapı ve kurumlar | Clauda Cahen, “Ekonomi, Toplum ve Kurumlar”,çev. Ufuk Ayan, İslam Tarihi, Kültür ve Medeniyeti, IV, 61-84. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Final Sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Final Sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||