TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | İTS813 |
| Ad | İslamın Yayılışında Temel Etkin Faktörler |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. ALİ HATALMIŞ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Doç. Dr. ALİ HATALMIŞ
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
İslam’ın hangi şartlarda nasıl yayıldığının kavratmak.
Dersin İçeriği
İslamiyet'in başlangıçtan günümüze yayılış serüveni, dinde zorlama olmaması, tedrici yayılma, zafer ve savaşlar, ihtida ve örnekleri
Dersin Ön Koşulu
Bulunmamaktadır.
Kaynaklar
1. Kurt, Hasan, Orta Asya’nın İslamlaşma Süreci, Ankara: Fecr Yayınları, 1998. 2. Hatalmış, Ali, Anadolu’nun Fetih ve İslamlaşma Tarihi, İstanbul: Ötüken Yayınları, 2020.
Notlar
1. Özkan, Mustafa, Afrika’da İslamiyet, İstanbul: Ensar Yayınları, 2017. 2. Hitti, Philipe K., Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi, İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 1980. 3. Mez, Adam, 10. Yüzyılda İslam Medeniyeti, İstanbul: İnsan Yayınları, 2014.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | İslâm dininin yayılışında askerî zaferlerin tek belirleyici olmadığını fark eder. |
| ÖÇ02 | Bir dinin yayılışının anlaşılabilmesi için sosyal bilimlerin yardımının şart olduğunu kavrar. |
| ÖÇ03 | Bir dinin yayılışının anlaşılabilmesi için ilgili din bilimlerinin yardımının şart olduğunu kavrar. |
| ÖÇ04 | Tarihsel bilgileri sosyal ve din bilimlerinin yardımıyla değerlendirebilme yeteneği kazanır. |
| ÖÇ05 | İslâm tarihi boyunca İslamiyet’in tedrici ve gönüllü olarak yayıldığı hakkında bilgi sahibi olur. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. | 2 |
| PÖÇ02 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. | 3 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Doktora seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. | 1 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Doktora seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. | 3 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. | 1 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. | 3 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. | 2 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir. | 2 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | 2 |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | İslam'ın yayılışıyla Müslümanların yayılışı arasındaki ilişkiler ve farklılıklar. | Özcan, Azmi İslam’ın Yayılışına Dair = on the Spread of Islam, Osmanlı’nın İzinde Prof.Dr. Mehmet İpşirli Armağanı, 2013, cilt: II, s. 389-396. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 2 | Dinî bilimlerin İslâm'ın yayılışının anlaşılmasına katkısı | Thomas Walker Arnold, İslam'ın Tebliğ Tarihi, İstanbul: İnkılap Yayınları, 2023. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 3 | İslâm'ın Yayılışına kaynaklık etmesi bakımından Kur'ân | Emin, Mehmet, Kur'an Hz. Peygamber Ve İslam, İstanbul: Kitap Dünyası Yayınları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | İslâm'ın Yayılışına kaynaklık etmesi bakımından Hadis | Sandıkçı, S. Kemal, Hadisler Işığında İslam (1-2 Cilt) | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 5 | İslâm'ın Yayılışına kaynaklık etmesi bakımından tarih literatürü | Cerrahoğlu, İsmail İslam'ın Sür'atle Yayılış Sebepleri, Diyanet İlmi Dergi [Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi], 1968, cilt: VII, sayı: 72-73, s. 108-110. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 6 | İslâm'ın Yayılışına kaynaklık etmesi bakımından tarihî biyografik literatür. | Köse, Ali İslam’ın İlk Devirlerde Yayılış Şekilleri: Oryantalistlerin Teorileri ve Bunların Değerlendirilmesi , Akademik Araştırmalar Dergisi = Journal of Academic Studies, 1999, cilt: I, sayı: 2, s. 45-75. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Sosyal bilimlerin İslâm'ın yayılışının anlaşılmasındaki rolü | Sarıçam, İbrahim Hz. Peygamber Döneminde İslâm’ın Yayılma Aşamaları, VII. Kutlu Doğum Sempozyumu: Teblilğler, 19 Nisan 2004 [Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi], 2006, s. 77-84. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 8 | Ara Sınavlar | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 9 | Hz. Peygamber döneminde İslam'ın yayılışını etkileyen iç faktörler: İslam ve Şiddet | Keleş, Ahmet Cihad-Kılıç-Tebliğ Bağlamında İslâm’ın Yayılışı, Cahiliye Toplumundan Günümüze Hz. Muhammed (Sempozyum tebliğ ve müzakereleri), 13-15 Nisan 2007 / Konya, 2007, s. 249-280. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 10 | Hz. Peygamber döneminde İslam'ın yayılışını etkileyen dış faktörler: Sasanî İmparatorluğu | Gürbüz, Osman Bizans ve Sâsânilerdeki Dini Baskıların İlk Dönem İslam Fetihlerine Etkileri, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 2007, cilt: VII, sayı: 1, s. 159-177. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 11 | Hz. Peygamber döneminde İslam'ın yayılışını etkileyen dış faktörler: Bizans İmparatorluğu | Apak, Adem Abbasilerin İlk Asrında Arab-Bizans İlişkileri, Beşinci Uluslar Arası Orta Doğu Semineri : İslamiyet’in Doğuşundan Osmanlı İdaresine Kadar Orta Doğu (Şam 2-4 Kasım 2010) Bildiriler, 2012, s. 27-43. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 12 | Hz. Peygamber dönemi ve sonrasında İslam'ın yayılışını etkileyen dış faktörler: Mısır | Apak, Adem Mısır’ın Müslümanlar Tarafından Fethi ve Fetih Sonrası Ülkede Sosyal ve Dinî Alanda Meydana Gelen Değişmeler Üzerine Değerlendirmeler, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2001, cilt: X, sayı: 2, s. 145-159. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 13 | Hz. Peygamber dönemi ve sonrasında İslam'ın yayılışını etkileyen dış faktörler: Habeşistan ve Yemen | Öztürk, Levent Habeşistan’da İslâmiyet (Hristiyanlarla İlk Karşılaşma), Siyer Dersleri: Mekke Dönemi, 2018, s. 193-200. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Hz. Peygamber dönemi ve sonrasında İslam'ın yayılışını etkileyen dış faktörler: Horasan ve Maveraünnehir | Akyürek, Yunus Emevîler Dönemi Fetih Politikası ve Mâverâünnehir’in Fethi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2013, cilt: XXII, sayı: 1, s. 85-115. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 15 | Hz. Peygamber dönemi ve sonrasında İslam'ın yayılışını etkileyen dış faktörler: Anadolu ve Kafkaslar | Neflyaşeva, Naima Kuzeybatı Kafkaslarda Adigelerde İslam'ın Yayılma Tarihine Dair, çeviren Osman Karatay, Karadeniz Araştırmaları: Balkan, Kafkas, Doğu Avrupa ve Anadolu İncelemeleri Dergisi [Karadeniz Araştırmaları], 2005, cilt: II, sayı: 7, s. 11-18. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Finale hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 8 | 8 | 64 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 1 | 1 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 3 | 3 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 152 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,08 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||