TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | FDB1742 |
| Ad | Osmanlı Eğitim Düşüncesi |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi AHMET BEKEN |
Dersin Amacı / Hedefi
Osmanlı Devletindeki eğitim-öğretim faaliyetleri, eğitimde duraklama ve gerileme ile bunların sebepleri, modernleşmeyle (Batılılaşmayla) birlikte eğitimde meydana gelen değişmeler; Tanzimat, I. ve II. Meşrutiyet dönemlerinde eğitim ve öğretimle ilgili gelişmeler, eğitimde yeniden yapılanma süreci, medreselerin yeniden yapılanmasına yönelik ıslahatlar ve Osmanlıdan Cumhuriyete eğitimin geçirdiği evrelerin öğretilmesidir.
Dersin İçeriği
Osmanlı Devletinin kuruluşundan modernleşme sürecine kadar devletin en temel eğitim kurumlarından olan Medreseler, Sıbyân Mektepleri ve Enderun Mekteplerindeki eğitim-öğretim faaliyetleri. Medreselerde okutulan ilimlerle bunlara dair eserler. Eğitimde modernleşme ve merkezileşme çabaları ve modern eğitim kurumları olarak mekteplerin açılması. Darülfünûnun kurulması. Medreselerle ilgili ıslahatlar. Osmanlıdan Cumhuriyete kadar Osmanlı eğitiminin geçirdiği tarihi süreç ve bu süreçteki yeniden yapılanma çabaları ve bunun sonuçları.
Dersin Ön Koşulu
Erken dönem İslâm eğitim tarihi ve eğitim kurumlarıyla ilgili okumalar yapmış olmak.
Kaynaklar
İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilâtı, Ankara: TTK Yayınları, 2022. Fahri Unan, Kuruluşundan Günümüze Fatih Külliyesi, Ankara: TTK Yayınları, 2003. İlhan Tekeli-Selim İlkin, Osmanlı Devleti’nde Eğitim ve Bilgi Üretim Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü, Ankara: TTK Yayınları, 1992. Cahid Baltacı, XV-XVI. Yüzyıllarda Osmanlı Medreseleri I-II, İstanbul: İFAV Yayınları, 2005. Hüseyin Atay, Osmanlılarda Yüksek Din Eğitimi, Ankara: Atayy Yayınları, 2018. Cevat İzgi, Osmanlı Medreselerinde İlim -Riyazi ve Tabii İlimler-, İstanbul: Küre Yayınları, 2019. Ekmeleddin İhsanoğlu, Medreseler Neydi, Ne Değildi? -Osmanlılarda Akli İlimlerin Eğitimi ve Modern Bilimin Girişi-, İstanbul: Kronik Yayınları, 2019.
Notlar
Zeki Salih Zengin, 2. Meşrutiyette Medreseler ve Din Eğitimi, Ankara: Akçağ Yayınları, 2002. Zeki Salih Zengin, Tanzimat Dönemi Osmanlı Örgün Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi ve Öğretimi (1839-1876), İstanbul: MEB Yayınları, 2004. Zeki Salih Zengin, II. Abdülhamit Dönemi Örgün Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi ve Öğretimi (1876-1908), Adana: Baki Kitabevi, 2003. Zeki Salih Zengin, Medreseden Darülfünûna Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi, Ankara: Maarif Mektepleri Yayınları, 2019.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Osmanlı Devletindeki eğitim sisteminin nasıl işlediğini öğrenir. |
| ÖÇ02 | Osmanlı Devleti döneminde kurulan medreselerle öncekiler arasında bağlantılar kurar. |
| ÖÇ03 | Osmanlı eğitiminin kurumsallaşması sürecini inceler. |
| ÖÇ04 | Medreselerde okutulan ilimleri, bu ilimlerle ilgili okutulan kitapları ve takip edilen yöntemleri bilir. |
| ÖÇ05 | Medreselerdeki eğitimin niteliğinin düşmesindeki temel amillerin farkında olur. |
| ÖÇ06 | Osmanlı eğitiminin modernleşme çabalarını kavrar. |
| ÖÇ07 | Neden yeni eğitim kurumlarına ihtiyaç duyulduğunu açıklar. |
| ÖÇ08 | Tanzimat, I. ve II. Meşrutiyet dönemlerinde eğitimin genel karakteristiği hakkında bilgi sahibi olur. |
| ÖÇ09 | Tanzimat’tan Cumhuriyete Osmanlı eğitim politikalarını değerlendirir. |
| ÖÇ10 | Osmanlı eğitimi tarihi literatürünü bilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanında temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde alanyazını inceleyerek değerlendirir. | 4 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İncelediği alanyazına dayalı olarak araştırma önerileri geliştirir. | 2 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanında ulusal ve uluslararası çalışmalar hakkında yeterli düzeyde birikim edinir. | 3 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanında özgün araştırmalar yapar. | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Geliştirdiği önerilerden bir konu belirler ve bu konu hakkında rapor hazırlar. | 3 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hazırladığı araştırma raporunu tartışır ve sunar. | 3 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ve ekiple çalışma becerilerini kullanır. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanının temel kaynaklarını bilimsel çalışmalarda kullanacak düzeyde tanır. | 3 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanla ilgili uluslararası alanyazını izleyecek düzeyde bir yabancı dili etkili kullanır. | 1 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Üst düzey düşünme becerilerini (eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcı düşünme, karar verme, yansıtma) kullanır. | 4 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Çalışmalarını bağımsız ve bir ekibin üyesi olarak yürütür. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Çalışmalarında bilimsel araştırma becerilerini kullanır. | 3 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Etik kurallara uyar. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Kuruluş Döneminde Osmanlıda eğitim ve öğretim kurumları | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 2 | Medreseler, Sıbyân Mektepleri ve Enderun Mektebi | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 3 | Fatih Sultan Mehmed ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde Medreselerle ilgili yapılan yenilikler | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Askeri Eğitimde Modernleşme girişimleri | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | II. Mahmut döneminde eğitim alanında yapılan yenilikler | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması |
| 6 | Tanzimat döneminde Osmanlı eğitiminde yeniden yapılanma | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Eğitimde Merkezileşme: Maarif-i Umumiye Nezareti’nin kurulması | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Sınava Hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Yeni kurulan eğitim kurumları: Mektepler | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 10 | Öğretmen okulları: Dârülmuallimîn ve Dârülmuallimât | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Tanzimat döneminde yüksek öğrenim: Darülfünûn | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | II. Abdülhamid döneminde eğitim-öğretim faaliyetleri | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | I. ve II. Meşrutiyet’te eğitim ve öğretimle ilgili gelişmeler | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 14 | Medreselerin ıslahıyla ilgili nizamnameler | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | II. Meşrutiyetten Cumhuriyete geçişte Osmanlıda eğitim-öğretim | İlgili Kaynağı/Kaynakları Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınava Hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınava Hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||