TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | FDB1732 |
| Ad | Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi AHMET RİFAT GEÇİOĞLU |
Dersin Amacı / Hedefi
Temel amaç; Felsefe ve Din Bilimlerinde yüksek lisans eğitimi alan öğrencilere bilimsel bir bakış açısı kazandırmak, bir problemin bilimsel yöntem kullanılarak nasıl çözüleceği hususunda öğrencilerin bilgi, beceri ve tutumlarını geliştirmektir.
Dersin İçeriği
Bilgi, bilim, bilimsel bilgi, bilimsel yöntem, araştırmada problemi sınırlama ve ifade etme, hipotez ve araştırma sorusu yazma, literatür tarama, araştırma modelleri, veri toplama teknikleri, bulguların sunumu ve yorumlanması, sonuç ve öneriler, raporlaştırma.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi - kavramlar ilkeler teknikler. Nobel Yayınevi. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem A Yayıncılık. Shaughnessy, J., Zechmeister, E. B., & Zechmeister, J. S. (2018). Psikolojide araştırma yöntemleri. Nobel. Tanrıöğren, A. (2009) (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık. Creswell, J., W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş (Çev. Edt: M. Sözbilir). Pegem Yayınları Creswell, J. W. (2023). Nitel araştırma yöntemleri. Siyasal Kitabevi. Ayten, A. (2022). Din bilimlerinde nicel yöntem. M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları. Rickman, H. P. (2000). Anlama ve insan bilimleri. Etüt Yayınları. Birand, K. (1998). Kâmıran Birand külliyatı. Akçağ Yayınları. Kuş, E. (2012). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Anı Yayıncılık. Gülbenkian Komisyonu (2018). Sosyal bilimleri açın. Metis Yayınları. Lakatos, I. (2014) Bilimsel araştırma programlarının metodolojisi. Alfa. Feyerabend, P (2020). Yönteme karşı. Ayrıntı Yayınları. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem A Yayıncılık. Shaughnessy, J., Zechmeister, E. B., & Zechmeister, J. S. (2018). Psikolojide araştırma yöntemleri. Nobel. Tanrıöğren, A. (2009) (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık. Creswell, J., W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş (Çev. Edt: M. Sözbilir). Pegem Yayınları Creswell, J. W. (2023). Nitel araştırma yöntemleri. Siyasal Kitabevi. Ayten, A. (2022). Din bilimlerinde nicel yöntem. M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları.
Notlar
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem A Yayıncılık. Shaughnessy, J., Zechmeister, E. B., & Zechmeister, J. S. (2018). Psikolojide araştırma yöntemleri. Nobel. Tanrıöğren, A. (2009) (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık. Creswell, J., W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş (Çev. Edt: M. Sözbilir). Pegem Yayınları Creswell, J. W. (2023). Nitel araştırma yöntemleri. Siyasal Kitabevi. Rickman, H. P. (2000). Anlama ve insan bilimleri. Etüt Yayınları. Birand, K. (1998). Kâmıran Birand külliyatı. Akçağ Yayınları. Kuş, E. (2012). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Anı Yayıncılık. Gülbenkian Komisyonu (2018). Sosyal bilimleri açın. Metis Yayınları. Lakatos, I. (2014) Bilimsel araştırma programlarının metodolojisi. Alfa. Feyerabend, P (2020). Yönteme karşı. Ayrıntı Yayınları. Kuhn, T. (2021). Bilimsel devrimlerin yapısı. Kırmızı Yayınları. Popper, K. (2022). Bilimsel araştırmanın mantığı. Yapı Kredi Yayınları.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Bilgi ve bilim kavramlarının tarihsel süreç içinde geçirdiği değişim ve dönüşümleri kavrar. |
| ÖÇ02 | Bilginin kaynaklarını açıklar. |
| ÖÇ03 | Bilimsel düşünmenin önemini kavrar. |
| ÖÇ04 | Bilimsel araştırmada etik kuralları gözetir. |
| ÖÇ05 | Sosyal bilimler açısından bilimsel yöntemdeki sınırlılıkları açıklar. |
| ÖÇ06 | Bilimsel bir araştırma için problem belirler ve onu sınırlandırarak ifade eder. |
| ÖÇ07 | Yapacağı bilimsel araştırmaya uygun literatür tarama yöntem ve tekniklerini kullanır. |
| ÖÇ08 | Bilimsel araştırmada yer alan amaçları hipotez ya da soru cümlesi olarak ifade eder. |
| ÖÇ09 | Bilimsel araştırmanın önemini ifade eder. |
| ÖÇ10 | Bilimsel araştırmada kabul edilecek sayıltı ve sınırlılıkları tespit eder. |
| ÖÇ11 | Sosyal bilimlerde kullanılan araştırma modellerini kavrar. |
| ÖÇ12 | Bilimsel araştırmada belirlenen probleme uygun araştırma modeli seçer. |
| ÖÇ13 | Sosyal bilimler alanındaki araştırmalarda kullanılan veri toplama tekniklerini açıklar ve kullanır. |
| ÖÇ14 | Bilimsel araştırmanın problemine ve amaçlarına uygun örneklem seçimi yapar. |
| ÖÇ15 | Araştırma bulgularını organize eder, sunar ve açıklar. |
| ÖÇ16 | Araştırma sonuçlarını belirtir ve tartışır. |
| ÖÇ17 | Araştırma sonuçlarından hareketle sonraki çalışmalar için önerilerde bulunur. |
| ÖÇ18 | Bilimsel bir araştırma raporunu kurallara uygun olarak yazar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanında temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde alanyazını inceleyerek değerlendirir. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İncelediği alanyazına dayalı olarak araştırma önerileri geliştirir. | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanında ulusal ve uluslararası çalışmalar hakkında yeterli düzeyde birikim edinir. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanında özgün araştırmalar yapar. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Geliştirdiği önerilerden bir konu belirler ve bu konu hakkında rapor hazırlar. | 5 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hazırladığı araştırma raporunu tartışır ve sunar. | 5 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ve ekiple çalışma becerilerini kullanır. | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanının temel kaynaklarını bilimsel çalışmalarda kullanacak düzeyde tanır. | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanla ilgili uluslararası alanyazını izleyecek düzeyde bir yabancı dili etkili kullanır. | |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Üst düzey düşünme becerilerini (eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcı düşünme, karar verme, yansıtma) kullanır. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Çalışmalarını bağımsız ve bir ekibin üyesi olarak yürütür. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Çalışmalarında bilimsel araştırma becerilerini kullanır. | 5 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Etik kurallara uyar. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Bilgi, bilim, bilimsel bilgi kavramlarının tarihsel süreçteki değişim ve dönüşümleri | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 2 | Sosyal gerçekliğin inşasında pozitivizm ve postpozitivizm | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 3 | Bilgi edinme yolları, nedensellik, bilim insanı ve bilimsel etik | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 4 | Sosyal bilimlerde araştırma süreci ve teknikleri, Sosyal bilimlerde bilimsel yöntemin sınırlılıkları | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 5 | Araştırma probleminin tespiti, sınırlandırılması ve ifade edilmesi | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 6 | Literatür taraması | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 7 | Amaçların ifadesi: Hipotez kurma ve araştırma sorusu | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Araştırmanın önemi, araştırmada sayıltı ve sınırlılıklar | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 10 | Nicel ve nitel yöntemler | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 11 | Araştırma modelleri: Betimsel modeller, deneysel modeller, ex-post fakto araştırma modeli, tarihi araştırma ve eylem araştırması | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 12 | Veri toplama yolları | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 13 | Bulguların organize edilmesi, sunumu ve açıklanması | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 14 | Sonuç, tartışma ve öneriler | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 15 | Araştırma raporunun yazılması | İlgili kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 13 | 13 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 25 | 25 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 150 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,00 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||