TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | ELK201 |
| Ad | Asenkron ve Senkron Makinalar |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 3. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 3.5 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Ön Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Öğr. Gör. SERDAR KAŞIKCI |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Mühendis SUAT SARI
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
Mühendis SUAT SARI (B Grubu) (Sor. Öğr. Ele.) |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu derste öğrencilerin, alternatif akım (AA) makinelerinin yapılarını, çalışma prensiplerini kavraması, asenkron makineler ve senkron makinelerin farklı çalışma şekillerindeki hesaplamalarını yapabilme becerisini kazanması, uygulamada kullanılacak makineyi seçme bilgisine sahip olması, asenkron ve senkron makinaların kurulumu, bakımı ve arıza tespitini yapmaları amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Asenkron motorların yapısı, çalışma prensibi, eşdeğer devresi, moment ve verimi, yol verilmesi, moment dönüştürülmesi ve uygun motora karar verme, senkron makinelerin yapısı, çalışma prensibi, EMK değeri, alternatörlerin eşdeğer devresi, paralel çalışma koşulları ile aktif-reaktif yük paylaşımı, senkron motorlara yol verme ve uyartım akımının değiştirilmesinin senkron motora etkisinin incelenmesi.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
1-) Ed. Prof.Dr.Doğan Gökhan ECE, Elektrik Makinaları, Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları(Yayın No: 1587), Haziran 2012. 2-) Prof.Dr.İlhami ÇOLAK, Elektrik Makinaları-2, Seçkin Yayınları, 2014
Notlar
Asenkron Motorlar Basılmamış Ders Notları, Serdar KAŞIKCI.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Asenkron makinaların yapısını, çalışma prensibini ve kaymanın önemini açıklar. |
| ÖÇ02 | Asenkron makinelerin stator sarımlarını açıklar. |
| ÖÇ03 | Asenkron motor çeşitlerini tanımlar. |
| ÖÇ04 | Asenkron motorların elektrik bağlantılarını ve kurulumlarını yapar. |
| ÖÇ05 | Asenkron motorların sargı izolasyon ölçümlerini yapar. |
| ÖÇ06 | Asenkron motorların plaka ve katalog bilgilerinin karşılaştırarak uygun makine seçimini yapar. |
| ÖÇ07 | Asenkron motorlara yol verme, frenleme ve dönüş yönü değiştirme uygulamalarını yapar. |
| ÖÇ08 | Asenkron motorların boş çalışma ve kısa devre deneyi ile eşdeğer devre analizini yapar. |
| ÖÇ09 | Asenkron motorlarda güç, verim ve moment davranışlarını eşdeğer devre elemanları ile çözümler. |
| ÖÇ10 | Senkron makinelerin yapısını ve çalışma prensibini açıklar. |
| ÖÇ11 | Senkron makine çeşitlerini tanımlar. |
| ÖÇ12 | Üç fazlı geleneksel sarımlı senkron generatörlerin(alternatör) kullanım yerini açıklar. |
| ÖÇ13 | Alternatörlerde ikazlama akımının etkisini açıklar. |
| ÖÇ14 | Alternatörde üretilen gerilimin nelere bağlı olduğunu açıklar. |
| ÖÇ15 | Alternatör eşdeğer devre çözümlemesini yapar. |
| ÖÇ16 | Alternatörde gerilim regülasyonunu açıklar. |
| ÖÇ17 | Alternatörde yüklenme durumuna göre (omik, endüktif, kapasitif) makina parametrelerinin nasıl etkileneceğini açıklar. |
| ÖÇ18 | Alternatörlerin paralel bağlanma şartlarını açıklar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Matematik, fen bilimleri ve elektrik alanıyla ilgili temel kuramsal bilgilere sahip olur. | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İş güvenliği, işçi sağlığı, iş kazaları ile çevre koruma bilgisi ve kalite süreçleri hakkında bilgi sahibi olur. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Pasif ve aktif devre elemanlarını tanır. | 2 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel analog ve sayısal elektronik devrelerinin çalışmasını açıklar. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alçak ve yüksek gerilim elektrik şalt elemanlarını tanır. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Kumanda sistemlerinin temel kavramlarını ve elemanlarını tanır. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı temel kavramlarını açıklar. | 2 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Mesleği için güncel gelişmeleri ve uygulamaları takip eder, etkin şekilde kullanır. | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Mesleği ile ilgili bilişim teknolojilerini (yazılım, program, animasyon vb.) etkin kullanır. | |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Mesleki problemleri ve konuları bağımsız olarak analitik ve eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme ve çözüm önerisini sunabilme becerisine sahiptir. | |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilgisayar destekli elektrik tesisat projesi çizer. | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektrik makinelerinin kurulumunu ve bakımını yapar. | 5 |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Enerji panolarında arıza tespiti ve onarımı yapar. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Programlanabilir Kontrol cihazları ile temel otomasyon sistem tasarım ve uygulamaları yapar. | |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektrikle ilgili Ölçüm cihazlarını etkin şekilde kullanır. | 2 |
| PÖÇ16 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektrik devrelerinin çözümlemesini yapar. | 4 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilgi ve beceriler düzeyinde düşüncelerini yazılı ve sözlü iletişim yolu ile etkin biçimde sunabilir, anlaşılır biçimde ifade eder. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kariyer yönetimi ve yaşam boyu öğrenme konularında farkındalığa sahiptir. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Alanı ile ilgili verilerin toplanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere sahiptir. | |
| PÖÇ21 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bir yabancı dili kullanarak alanındaki bilgileri takip eder ve meslektaşları ile iletişim kurar. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Asenkron motorların yapısı ve stator sarım çeşitleri | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Üç fazlı asenkron motorlarda döner alan teorisi ve yalıtım sınıfları | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Statorda oluşan zıt EMK değerine etki eden faktörler ve ilgili eşitlikler. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Rotor gerilim ve frekansının kayma ile olan ilişkisi | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Boş ve yüklü çalışma vektör diyagramı ve yaklaşık faz eşdeğer devresi bileşenleri | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 6 | Eşdeğer devre analizi uygulamaları, motor karakteristikleri, motor üretim standartları | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Asenkron motorlarda güç, verim, moment ve moment dönüştürme eşitliklerinin çıkarılması | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Vize Sınavı | Dersle ilgili kaynakların okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Asenkron motorlara yol verme ve yol verici tasarımı | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Senkron makinelerin yapısı ve sınıflandırılması, üretim şekilleri | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Gösteri |
| 11 | Harmonik gerilimler ve etkisinin azaltılması tedbirleri | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Alternatörlerde reaksiyon ve yüke bağlı endüvi gerilimi değişimi, eşdeğer devre, regülasyon bulma | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | Alternatörlerin paralel bağlanması, sirkülasyon ve senkronizme getiren akım değeri analizi, alternatör aktif ve reaktif yük paylaşımı | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 14 | Senkron motorların yapısı, çalışması, boş ve yüklü çalışan motorda uyartım akımının değişmesi etkisinin incelenmesi | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 15 | Senkron motorlara yol verme. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 16 | Final Sınavı | Dersle ilgili kaynakların okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Final Sınavı | Dersle ilgili kaynakların okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 8 | 8 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 108 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,32 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||