TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | ELT269 |
| Ad | Elektrik Motorları ve Sürücüleri |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 3. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Ön Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Öğr. Gör. SERDAR KAŞIKCI |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Ali Samet SARKIN
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Öğrencilerin, endüstriyel uygulamalarda ve günlük yaşamda kullanılan çeşitli elektrik motorlarının ve motor sürücülerininin kurulumunu, bakımını ve parametre ayarlarını yapabilmesi amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Elektrik motorlarının parçaları ve çalışma prensipleri, DA Motorlarının Yapıları ve Çalıştırılmaları, doğru akım motorlarının karakteristikleri, doğru akım motorlarında hız ayarı, üç fazlı asenkron motorun parçaları ve çalışma prensibi, üç fazlı asenkron motora yol verme yöntemleri, üç fazlı asenkron motorunun karakteristikleri, üç fazlı asenkron motorlarda hız ayarı yöntemleri, tek fazlı asenkron motorların yapıları ve çeşitleri, tek fazlı asenkron motorların çeşitleri ve çalışma prensipleri, servo motorlar, adım motorları.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Elektrik Motorları ve Sürücüleri, Adem ALTUNSAÇLI, Color OFSET, 2003.
Notlar
Ders Notları, Serdar KAŞIKCI.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Açısal pozisyon, açısal hız, açısal ivme, moment, Newton'un dönme kanunu, İş ve güç kavramlarını ve bağıntılarını açıklar. |
| ÖÇ02 | Temel manyetik alan ilkelerini açıklar. |
| ÖÇ03 | Doğru akım motorlarının temel ilkelerini, yapılarını, çeşitlerini, karakteristik özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar. |
| ÖÇ04 | Doğru akım motorlarının kurulumunu, bakımını ve sargı ölçümlerini yapar. |
| ÖÇ05 | Asenkron motorların temel ilkelerini, yapılarını, çeşitlerini, karakteristik özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar. |
| ÖÇ06 | Üç fazlı asenkron motorların kurulumunu, bakımını ve sargı ölçümlerini yapar. |
| ÖÇ07 | Bir fazlı yardımcı sargılı ve yardımcı kutuplu asenkron motorların ve kurulumunu, bakımını ve sargı ölçümlerini yapar. |
| ÖÇ08 | Üniversal motorların temel ilkelerini, yapısını, karakteristik özelliklerini, kullanım alanlarını ve elektrik bağlantılarını açıklar. |
| ÖÇ09 | Senkron motorların temel ilkelerini, yapısını, çeşitlerini, karakteristik özelliklerini, kullanım alanlarını ve elektrik bağlantılarını açıklar. |
| ÖÇ10 | Motor sürücülerin güç katında kullanılan güç elektroniği anahtarlama elemanlarının temel özelliklerini açıklar. |
| ÖÇ11 | Tipik bir motor sürücünün bileşenlerini, açık çevrim kontrol sistemi, kapalı çevrim(geri beslemeli) kontrol sistemini ve bir elektrik motoru üzerinde hangi kontrollerin yapılabileceğini açıklar. |
| ÖÇ12 | Alternatif akım motorlarında yol verme, frenleme, dönüş yönü değiştirme, hız kontrolü, moment kontrolü ve uygulamaya uygun motor seçim kriterleriyle ilgili temel bilgileri açıklar. |
| ÖÇ13 | Doğru akım motorlarında yol verme, frenleme, dönüş yönü değiştirme, hız kontrolü, moment kontrolü ve uygulamaya uygun motor seçim kriterleriyle ilgili temel bilgileri açıklar. |
| ÖÇ14 | Step motorların temel ilkelerini, yapılarını, çeşitlerini, karakteristik özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar. |
| ÖÇ15 | Step motor sürücü devre yapılarını açıklar. |
| ÖÇ16 | Fırçasız doğru akım motoru, daimi mıknatıslı senkron motor, yüksek hızlı alternatif akım motoru gibi özel tasarımlı diğer motorların temel özelliklerini açıklar. |
| ÖÇ17 | Endüstride kullanılan hangi motor sürücünün hangi tip motorla kullanacağına karar verir ve kataloglarından bakarak motor sürücülerin parametre ayarlarını yapar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Elektronik Teknolojileri ile ilgili temel, güncel ve uygulamalı bilgilere sahip olur. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İş sağlığı ve güvenliği, çevre bilinci ve kalite süreçleri hakkında bilgi sahibi olur. | |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektronik teknolojileri için güncel gelişmeleri ve uygulamaları takip eder, etkin şekilde kullanır | 3 |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektronik teknolojileri ile ilgili bilişim teknolojilerini (yazılım, program, animasyon vb.) etkin kullanır. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektronik teknolojileri ile ilgili problemleri ve konuları bağımsız olarak analitik ve eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme ve çözüm önerisini sunabilme becerisine sahiptir. | |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilgi ve beceriler düzeyinde düşüncelerini yazılı ve sözlü iletişim yolu ile etkin biçimde sunabilir, anlaşılır biçimde ifade eder. | |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Elektronikle ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kariyer yönetimi ve yaşam boyu öğrenme konularında farkındalığa sahiptir. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Elektronikle ilgili verilerin toplanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere sahiptir. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bir yabancı dili kullanarak Elektronik Teknolojileri ile ilgili bilgileri takip eder ve meslektaşları ile iletişim kurar | |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektronik cihazlarda meydana gelebilecek arızaları tespit ederek arızaları giderir. | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Mikrodenetleyici ve PLC ile sistem tasarımı yaparak, programlar ve uygulamalar geliştirir. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Elektrik-Elektronik devrelerinin çözümlemesini yapar. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elektrik Motorları ve Sürücü sistemleri ile program tasarımı yaparak uygulamalar geliştirir. | 5 |
| PÖÇ15 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel analog ve sayısal elektronik devrelerinin çalışmasını açıklar. | |
| PÖÇ16 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Matematik, fen bilimleri ve elektronik alanıyla ilgili temel kuramsal bilgilere sahip olur. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Motor sürücülerin tanımı, kapsamı ve motor kontrolunda kullanımı. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Elektrik makinalarının türleri, yapıları ve kontrol prensipleri | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Güç elektroniğinde kullanılan devre elemanları ve devre bağlantıları | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | Akım kaynaklı PWM invertör (CSI) yapısı, çalışması ve motor kontrolunda kullanılması | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Doğrultucularda ileri kontrol yöntemlerinin uygulanması ve motor kontrolunda kullanılması | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 6 | AC kıyıcılarda ileri kontrol yöntemlerinin uygulanması ve motor kontrolunda kullanılması | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 7 | Direkt frekans çeviricilerin (DFÇ) türleri, yapıları ve motor kontrolunda kullanılması | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınav | Dersle ilgili kaynakların okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | DC kıyıcıların türleri (sınıfları), yapıları ve motor kontrolunda kullanılması. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | PWM invertörlerde ileri kontrol yöntemlerinin uygulanması ve motor kontrolunda kullanılması | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Statik anahtar ve yarıiletken röle yapıları ve motor kontrolunda kullanılmaları. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Doğru akım motor sürücülerinin temel prensipleri, yapıları, geribeslemesiz ve geribeslemeli kullanımı. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 13 | Alternatif akım motor sürücülerinin prensipleri, yapıları, geribeslemesiz ve geribeslemeli kullanımları. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Servo motor sürücülerinin temel prensipleri, yapıları ve hareket kontrolu. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | Servo motor sürücülerinin kullanımı. | Dersle ilgili kaynakların okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Dersle ilgili kaynakların okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Dersle ilgili kaynakların okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 7 | 7 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 111 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,44 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||