TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | CEYHAN VETERİNER FAKÜLTESİ |
| VETERİNER PR. | |
| Kod | VET239 |
| Ad | Fizyoloji II |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 3. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-2 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | TB Temel Bilim Dersleri Z Zorunlu |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi SİNAN KANDIR |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Dr. Öğr. Üyesi SİNAN KANDIR
(Güz)
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
Prof. Dr. HİKMET YETER ÇOĞUN (Güz) (A Grubu) (Öğr. Ele. Yrd.) |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, karşılaştırmalı olarak hayvanlarda solunum, boşaltım, sindirim ve endokrin sistemin fizyolojik süreçlerini detaylıca öğretmek ve geleceğin veteriner hekimlerinin bu bilgileri klinik uygulamalarda kullanmalarına yardımcı olmaktır.
Dersin İçeriği
Bu ders, türler arası karşılaştırmalı olarak solunum, boşaltım, sindirim, endokrin ve üreme sistemlerinin fizyolojik mekanizmalarını, bu sistemlerin düzenlenmesini ve klinik yansımalarını kapsamaktadır.
Dersin Ön Koşulu
Bulunmamaktadır
Kaynaklar
- Yaşamda ve Hekimlikte Fizyoloji, Noyan A. Meteksan Yayınevi, Ankara , 2004 - Tıbbi Fizyoloji, Guyton AC., Hall JE., Nobel Yayınevi, İstanbul, 2000
Notlar
İlgili literatür, ders notları, sunular ve konu ile ilgili video görseller.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Solunum sisteminin fizyolojik mekanizmalarını açıklar. |
| ÖÇ02 | Gaz değişimi, oksijen-karbondioksit taşınımı ve hemoglobin fonksiyonlarını değerlendirir. |
| ÖÇ03 | Boşaltım sisteminin homeostazisdeki rolünü ve idrar oluşum süreçlerini analiz eder. |
| ÖÇ04 | Vücut asit-baz dengesinin akciğerler ve böbrekler yoluyla regülasyonunu çok yönlü değerlendirir. |
| ÖÇ05 | Sindirim sisteminin fizyolojisini karşılaştırmalı olarak açıklar. |
| ÖÇ06 | Ruminant sindirim fizyolojisi ve mikroorganizmaların rolünü yorumlar. |
| ÖÇ07 | Metabolik asidoz-alkalozu düzeltmeye yönelik sıvı tedavi prosedürlerini uygular. |
| ÖÇ08 | Sindirim sistemi fizyopatolojilerini açıklar ve rumen/mide sıvısı alım ve laboratuvar inceleme prosedürlerini uygular. |
| ÖÇ09 | Endokrin sistemin fizyolojik mekanizmalar üzerine regüle edici etkilerini analiz eder. |
| ÖÇ10 | Üreme fizyolojisi bilgisini klinikte ve hayvansal üretimde uygular. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan türleri ve ırklarını, yapısal (morfolojik), işlevsel (fizyolojik, biyokimyasal) ve davranış özellikleri ile gıda amaçlı tüketilip tüketilmeyeceğini ayırt eder. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların kaynaklarını, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile hazırlanışlarını açıklar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların hastalar üzerindeki etkilerini ve yan etkilerini tanımlar | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan hastalıklarının oluşum mekanizmalarını ve vücutta meydana getirdiği patolojik etkilerini söyler. | 3 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ırkları arasında verim değerlendirmeleri yapar, gerektiğinde ıslah çalışması yapabilecek düzeyde seleksiyon, melezleme ve suni tohumlama yapar. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ölü hayvan materyali, doku örneği, tıbbi ve kimyasal atıkların uluslararası, ulusal kanun ve yönetmeliklere göre uygun şekilde bertaraf eder. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinikte muayene, operasyon vb uygulamaları topografik anatomiye göre değerlendirerek hastaya doğru yaklaşım alanını belirler. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elde edilen bilgileri neden-sonuç ilişkileriyle değerlendirerek teşhis süreçlerinde biyokimyasal parametreleri kullanır | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Kendi mesleki alanında bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını kavrar. | 5 |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bulaşıcı hastalıkların kontrolü amacıyla biyo güvenlik dâhil gerekli önlemleri uygular. | |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ölü hayvanlarda bulguları değerlendirmek için nekropsi yaparak dokuları uygun saklama yöntemlerine göre gerekli laboratuvara yönlendirerek rapor hazırlar. | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların başlıca tedavi yöntemlerine göre post operatif süreçte hastaları izler. | |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerine göre güvenli bir şekilde sedasyon, anestesi ve ağrı yönetimi yöntemlerini uygular. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinik ile laboratuvar ekipmanlarını ve giysilerinin sterilizasyonu gibi biyogüvenlik prensiplerini doğru şekilde uygular. | |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerine göre bakım-besleme protokollerini düzenleyerek insan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların tüketimini denetler. | |
| PÖÇ16 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan hastalıklarının laboratuvar sonuçlarını değerlendirir, elde ettiği verilere dayalı olarak doğru tanı, teşhis ve tedavi metotlarını uygular. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yetki ve sorumlulukların farkında olarak mesleğini icra etme bilincine sahip olur. | 2 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olgulara göre bilimsel teknik ve yöntemleri inceler ve sorunlara yönelik analiz veya yöntemsel sorumluluk alır. | 4 |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıda maddelerinin sağlık kontrolünü yaparak gıdaların hijyenik üretim, imalat, işleme, tüketime sunuluş ve satışlarında yeterli teknolojiyi kullanır. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kendi mesleki alanında bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını listeler. | 4 |
| PÖÇ21 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olarak güncellenen mevzuatları gerektiğinde kullanır. | |
| PÖÇ22 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Görüntüleme yöntemlerinin tanı koymadaki katkısını ve radyasyon güvenliğini mevcut yönetmeliklere göre uygulayarak vakaya uygun bir muayene yapar. | |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Klinik ve hasta kayıtlarını düzgün ve bilimsel yöntemlerle tutar. | |
| PÖÇ24 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel hekimlik ilkelerini gözeterek hayvansal üretim yapan işletmeleri yönetme yöntemlerini ve uygun yönetim planlarını yapar. | |
| PÖÇ25 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilgisayar kullanma lisansı, ileri düzeyde bilgisayar yazılımı ile mesleki yetenek ve yetkilerinden yola çıkarak toplumsal bilinçle sosyal projeler ve planları hayata geçirir. | |
| PÖÇ26 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mesleki etik ve deontoloji kuralları çerçevesinde dünya gündemini takip ederek diğer meslektaşları ile işbirliği içinde çalışır. | 4 |
| PÖÇ27 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanına özgü sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | 5 |
| PÖÇ28 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Veteriner Hekimlik mesleğinin etik değerlerine sahip olarak bu değerlerini savunur. | 5 |
| PÖÇ29 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Zoonoz ve ihbarı mecburi hastalıkları klinik tanıyarak uygun önlemleri alır | |
| PÖÇ30 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı hayvan türlerinde hastalıkların tanı, korunma, tedavi ve operasyon yöntemlerini belirler. | |
| PÖÇ31 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Acil vakalarda tüm hayvanlara müdahale ederek ilk yardım yöntemlerini uygular. | |
| PÖÇ32 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Evcil Hayvanların fiziksel durumunu refahını ve yetiştirme koşullarını değerlendirerek, hayvan sahipleri ve meslektaşları ile uygun bir şekilde iletişim kurarak, hayvan yetiştirme ilkeleri ve ıslah hakkında yargıya varır. | |
| PÖÇ33 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Mesleki gelişim ve yeteneklerini sürdürmek için Veteriner Hekimliği ile ilgili diğer bilim alanlarında yayınlanan makale ve sunumları bağımsıza olarak yorumlar. | |
| PÖÇ34 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Gerekli durumlarda uygun yöntemler kullanarak ve hayvan sahiplerinin duygularına saygılı bir şekilde ötenazi yapar. | |
| PÖÇ35 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İş yeri ve beraberinde çalışan personel açısından iş güvenliği kavramlarına hâkim olarak, uygulama ve savunma yeterliliğine sahip olur. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Solunum sistemi - Solunum organları, inspirasyon ve ekspirasyon mekanizması, solunum tipleri, akciğer volüm ve kapasiteleri, dakika akciğer volümü | Ön hazırlık yoktur | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Deney / Laboratuvar, Grup Çalışması |
| 2 | Solunum sistemi Alveoler ventilasyon, intrapulmonik ve intratorasik basınç, pnömotoraks, solunum gazlarının taşınması, hemoglobin yapı ve fonksiyonları, oksijen dissosiasyonu, oksijen ve karbondioksit taşınması | İlgili makalelerin taranması ve karşılaştırmalı çalışmaların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Deney / Laboratuvar, Örnek Olay, Problem Çözme |
| 3 | Solunum sistemi - Tampon istemleri, kanın pH sı, asit-baz dengesi, anoksi, siyanozis, solunumun sinirsel kontrolü | Solunum sistemine ilişkin güncel literatürlerin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar, Örnek Olay, Problem Çözme |
| 4 | Boşaltım Sistemi - Tuz ve su dengesi, sistemik kan kılcal damarları ile doku sıvısı arasındaki alış veriş , böbreklerin fonksiyonel anatomisi, nefron, kan sirkülasyonu | Böbrek fonksiyonları ve homeostaz üzerine temel kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Beyin Fırtınası, Deney / Laboratuvar, Tartışma |
| 5 | Boşaltım Sistemi - Glomerülar filtrasyon ve etkili faktörler, proksimal tubül su bikarbonat, fosfat ve potasyum geri emilimi, Distal tubül, sodyum ve klor emilimi, potasyum ekskresyonu, idrarın asitleştirilmesi, klirens, ürinasyon ve sinirsel kontrolü | Böbrek fonksiyonları ile ilgili klinik vakaların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar, Örnek Olay, Problem Çözme, Bireysel Çalışma |
| 6 | Sindirim Sistemi - Ağızda sindirim, besin istemi, düzenlenmesi, iştah, açlık, susuzluk ve kontrolü, tükürük, bileşimi, miktarı, görevleri,yutma, midede sindirim, mide bezleri, salgısı ve sekresyonunun düzenlenmesi, mide sindiriminde mekaniksel olaylar | Sindirim fizyolojisi üzerine güncel makalelerin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 7 | Sindirim Sistemi - Midenin boşalması ve kusma, ruminant midesinde sindirim, ruminant midesinin gelişimi, ruminant mide hareketleri ve sinirsel kontrolü, geviş getirme ve geğirme | Ruminant sindirim fizyolojisi üzerine literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Deney / Laboratuvar, Gösterip Yaptırma |
| 8 | Ara Sınav | Önceki konuların gözden geçirilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev, Performans Değerlendirmesi |
| 9 | Sindirim Sistemi-Karşılaştırmalı Sindirim Sistemi Fizyolojisi | Sindirim fizyolojisi üzerine karşılaştırmalı analizler yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar, Tartışma |
| 10 | Sindirim Sistemi - Rumen mikroorganizmaları, rumende sindirim olayları karbonhidratların ve azotlu maddelerin sindirimi, bağırsaklarda sindirim, pankreas salgısı | Rumen fizyolojisi ile ilgili güncel araştırmaların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar, Örnek Olay, Problem Çözme |
| 11 | Sindirim Sistemi - Safra, barsak salgısı, midede emilim, bağırsaklarda emilim , kanatlılarda sindirim | Sindirim fizyolojisi ile ilgili kaynak taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Deney / Laboratuvar |
| 12 | Endokrin Sistem - Hormonların sınıflandırılması, salgılanması, etki mekanizması, endokrin bezler, nörohipofiz, oksitosin ve antidiüretik hormon | Endokrin sistem fizyolojisi üzerine makalelerin incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Örnek Olay, Problem Çözme, Grup Çalışması |
| 13 | Endokrin Sistem - Pars intermedia hormonu, büyüme hormonu, tiroid bezi ve hormonu Paratiroid bezi ve parathormon, kalsitonin vitamin D etki mekanizması ve metabolizması | Endokrin fizyolojisi ve metabolik düzenlemeler üzerine literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Deney / Laboratuvar, Bireysel Çalışma |
| 14 | Endokrin Sistem - Pankreas hormonları, glandula adrenalis, adrenal korteks ve medulla hormonları | Endokrin sistem ile ilgili temel kaynakların incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar, Örnek Olay, Problem Çözme, Grup Çalışması |
| 15 | Endokrin Sistem - Üreme fizyolojisi, cinsiyet hormonlarının mekanizmaları ve etkileri, plesentanın fonksiyonu | Üreme fizyolojisi ve hormonal düzenlemeler hakkında araştırma yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Deney / Laboratuvar, Örnek Olay, Problem Çözme, Bireysel Çalışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav hazırlığı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev, Performans Değerlendirmesi |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav hazırlığı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev, Performans Değerlendirmesi |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 12 | 12 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 104 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,16 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||