TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | VET243 |
| Ad | Genetik ve Moleküler Biyoloji |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 3. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 1-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 2 AKTS |
| Yerel Kredi | 1 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | AE Alan Eğitimi Dersleri Z Zorunlu |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. TÜLİN GÜVEN GÖKMEN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Doç. Dr. TÜLİN GÜVEN GÖKMEN
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Öğrencilerin canlılar arasındaki farklılıkların nelerden kaynaklandığını, bu farklılıklarda genotipin etkisinin neler olduğunu, kuşaktan kuşağa genetik bilginin nasıl aktarıldığını, genlerin tanımını, yapısını, genler arası interaksiyonları, genotip x çevre interaksiyonlarnıı, kalıtsal hastalıkları, kalıtsal hastalıklar ile mücadele yöntemlerini, mutasyonları, hayvan genetiğinde uygulama alanlarını, moleküler biyolojideki genel prensipleri, DNA ve RNA yapılarını ve fonksiyonlarını, transkripsiyon ve translasyon mekanizmalarını, rekombinant DNA teknolojileri ile klonlama ve gen ekspresyonlarını ve moleküler biyoloji yöntemlerini kavramalarını amaçlar.
Dersin İçeriği
Canlılar arasındaki farklılıkların kaynağı, genotip, fenotip, kuşaktan kuşağa genetik bilginin aktarımı, DNA ve RNA yapıları ve fonksiyonları,polimeraz zincir reaksiyonu, transkripsiyon ve translasyon işlemleri, rekombinant DNA teknolojileri ile klonlama ve gen ekspresyonları, genler arası interaksiyonlar, genotip x çevre interaksiyonları, kalıtsal hastalıklar, kalıtsal hastalıklar ile mücadele yöntemleri, hayvan genetiğinde uygulama alanları.
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul yoktur.
Kaynaklar
Öğretim üyesi Ders notları Veteriner Genetik: Prof. Dr. Bilal Akyüz , Prof. Dr. Akın Yakan et al. TEMEL VETERİNER GENETİK PROF.DR.OKAN ERTUĞRUL
Notlar
Görsel kaynaklar
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Genetiğin temel kavramlarını tanımlar. |
| ÖÇ02 | DNA, RNA moleküllerinin yapılarını açıklar. |
| ÖÇ03 | Replikasyon, transkripsiyon, translasyon süreçlerini anlatır. |
| ÖÇ04 | Veteriner Hekimlikte infeksiyon hastalıkları, kalıtsal hastalıklar ve gıda analizleri gibi alanlarda uygulanabilecek moleküler teknikleri sıralar. |
| ÖÇ05 | Çeşitli kalıtsal hastalıklarda veya fenotiplerde hangi polimorfizm veya hangi gen etkileşimleri varsa açıklar. |
| ÖÇ06 | Irk tayini, ebeveynlik testleri ve benzeri alanlarda genetik yapıdan nasıl yararlanılacağını ve hangi testleri seçeceğini tespit eder. |
| ÖÇ07 | Veteriner hekimlik alanında kullanılan hibridoma teknolojisi, klonlama, kök hücre, transgenik hayvanlar, embriyo transferi, poli ve monoklonal antikor üretimi, DNA hasar tespiti gibi moleküler genetik metotları açıklar. |
| ÖÇ08 | Populasyon genetiğinde Hardy Weinberg hipotezini yorumlar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan türleri ve ırklarını, yapısal (morfolojik), işlevsel (fizyolojik, biyokimyasal) ve davranış özellikleri ile gıda amaçlı tüketilip tüketilmeyeceğini ayırt eder. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların kaynaklarını, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile hazırlanışlarını açıklar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların hastalar üzerindeki etkilerini ve yan etkilerini tanımlar | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan hastalıklarının oluşum mekanizmalarını ve vücutta meydana getirdiği patolojik etkilerini söyler. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ırkları arasında verim değerlendirmeleri yapar, gerektiğinde ıslah çalışması yapabilecek düzeyde seleksiyon, melezleme ve suni tohumlama yapar. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ölü hayvan materyali, doku örneği, tıbbi ve kimyasal atıkların uluslararası, ulusal kanun ve yönetmeliklere göre uygun şekilde bertaraf eder. | 5 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinikte muayene, operasyon vb uygulamaları topografik anatomiye göre değerlendirerek hastaya doğru yaklaşım alanını belirler. | 3 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elde edilen bilgileri neden-sonuç ilişkileriyle değerlendirerek teşhis süreçlerinde biyokimyasal parametreleri kullanır | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Kendi mesleki alanında bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını kavrar. | 2 |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bulaşıcı hastalıkların kontrolü amacıyla biyo güvenlik dâhil gerekli önlemleri uygular. | |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ölü hayvanlarda bulguları değerlendirmek için nekropsi yaparak dokuları uygun saklama yöntemlerine göre gerekli laboratuvara yönlendirerek rapor hazırlar. | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların başlıca tedavi yöntemlerine göre post operatif süreçte hastaları izler. | |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerine göre güvenli bir şekilde sedasyon, anestesi ve ağrı yönetimi yöntemlerini uygular. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinik ile laboratuvar ekipmanlarını ve giysilerinin sterilizasyonu gibi biyogüvenlik prensiplerini doğru şekilde uygular. | 3 |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerine göre bakım-besleme protokollerini düzenleyerek insan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların tüketimini denetler. | |
| PÖÇ16 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan hastalıklarının laboratuvar sonuçlarını değerlendirir, elde ettiği verilere dayalı olarak doğru tanı, teşhis ve tedavi metotlarını uygular. | 3 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yetki ve sorumlulukların farkında olarak mesleğini icra etme bilincine sahip olur. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olgulara göre bilimsel teknik ve yöntemleri inceler ve sorunlara yönelik analiz veya yöntemsel sorumluluk alır. | 3 |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıda maddelerinin sağlık kontrolünü yaparak gıdaların hijyenik üretim, imalat, işleme, tüketime sunuluş ve satışlarında yeterli teknolojiyi kullanır. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kendi mesleki alanında bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını listeler. | |
| PÖÇ21 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olarak güncellenen mevzuatları gerektiğinde kullanır. | |
| PÖÇ22 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Görüntüleme yöntemlerinin tanı koymadaki katkısını ve radyasyon güvenliğini mevcut yönetmeliklere göre uygulayarak vakaya uygun bir muayene yapar. | |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Klinik ve hasta kayıtlarını düzgün ve bilimsel yöntemlerle tutar. | |
| PÖÇ24 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel hekimlik ilkelerini gözeterek hayvansal üretim yapan işletmeleri yönetme yöntemlerini ve uygun yönetim planlarını yapar. | |
| PÖÇ25 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilgisayar kullanma lisansı, ileri düzeyde bilgisayar yazılımı ile mesleki yetenek ve yetkilerinden yola çıkarak toplumsal bilinçle sosyal projeler ve planları hayata geçirir. | 3 |
| PÖÇ26 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mesleki etik ve deontoloji kuralları çerçevesinde dünya gündemini takip ederek diğer meslektaşları ile işbirliği içinde çalışır. | |
| PÖÇ27 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanına özgü sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | |
| PÖÇ28 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Veteriner Hekimlik mesleğinin etik değerlerine sahip olarak bu değerlerini savunur. | |
| PÖÇ29 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Zoonoz ve ihbarı mecburi hastalıkları klinik tanıyarak uygun önlemleri alır | |
| PÖÇ30 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı hayvan türlerinde hastalıkların tanı, korunma, tedavi ve operasyon yöntemlerini belirler. | |
| PÖÇ31 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Acil vakalarda tüm hayvanlara müdahale ederek ilk yardım yöntemlerini uygular. | |
| PÖÇ32 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Evcil Hayvanların fiziksel durumunu refahını ve yetiştirme koşullarını değerlendirerek, hayvan sahipleri ve meslektaşları ile uygun bir şekilde iletişim kurarak, hayvan yetiştirme ilkeleri ve ıslah hakkında yargıya varır. | |
| PÖÇ33 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Mesleki gelişim ve yeteneklerini sürdürmek için Veteriner Hekimliği ile ilgili diğer bilim alanlarında yayınlanan makale ve sunumları bağımsıza olarak yorumlar. | |
| PÖÇ34 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Gerekli durumlarda uygun yöntemler kullanarak ve hayvan sahiplerinin duygularına saygılı bir şekilde ötenazi yapar. | |
| PÖÇ35 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İş yeri ve beraberinde çalışan personel açısından iş güvenliği kavramlarına hâkim olarak, uygulama ve savunma yeterliliğine sahip olur. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Neden veteriner hekimler için genetik ve moleküler biyoloji | Ders notu, Kitaplar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Genetik materyalin yapısal özellikleri, DNA ve RNA yapısı, DNA ve genom organizasyonu | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller, Laboratuvar Hazırlığı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 3 | DNA replikasyonu,RNA transkripsiyonu | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller, Laboratuvar Hazırlığı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Deney / Laboratuvar |
| 4 | Bakteri ve memeli hücrelerinde gen ekspresyonlarının kontrolü, mRNA nın proteinlere translasyonu, post-translasyonel modifikasyonlar | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Karakter, fenotip, genotip, çevre, çevre x genotip interaksiyonu, variyasyonlar | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 6 | Gen çeşitleri ve kalıtımı (dominant ve ressesiv kalıtım, intermedier kalıtım), genlerin ve gametlerin bağımsızlığı, Deneme birleştirmeleri (mono hibridusmus, dihibridusmus, trihibridusmus, poli hibridusmus), birleştirmelerde yararlı olabilecek formüller | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller, | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Genetik açıdan hücre (hücre morfolojisi, sitoplazma, çekirdek, kromatin), Kromozomlar (kromozom morfolojisi, kromozom tipleri, karyotip, kromozomların ince yapısı, dev kromozomlar), Genler ve genetik şifre (strüktürel genler, operatör genler, regülatör genler, sitoplazmanın kalıtımda rolü, hücrede protein sentezi) | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller, Laboratuvar Hazırlığı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Deney / Laboratuvar |
| 8 | Ara Sınav | Soru Hazırlama | Ölçme Yöntemleri: Sözlü Sınav |
| 9 | Genetik açıdan hücre bölünmeleri ve bölünmenin genetik önemi, crossing over | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller, Laboratuvar Hazırlığı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Deney / Laboratuvar |
| 10 | Gen İnteraksiyonları (kriptomeri, epistaz, iki gen çiftinin bir karakterin oluşumunda yer alması, pleitropi, polimeri...) | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | Lethal genler, lethal genler ile mücadele yöntemleri, cinsiyete bağlı kalıtım | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | İmmunogenetik (evcil hayvanlarda kan grupları, kan grubu çalışmalarında kullanılan teknikler, ebeveynlik testleri, kan gruplarının verimler ile ilişkisi) | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller, Laboratuvar Hazırlığı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Deney / Laboratuvar |
| 13 | Rekombinasyonlar (konjugasyon, transdüksiyon, transformasyon)Mutasyonlar (defisiyens, delesyon, inversiyon, duplikasyon, translokasyon, euplidi, monoploidi, poliploidi, gen mutasyonları), Kromozom sayısı değişmeleri | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | Moleküler genetik, Polimeraz zincir reaksiyonu ve hastalıkların tanısında önemi, rekombinant gen teknolojisi,Hibridoma teknolojisi, rekombinant gen teknolojisi, poli ve monoklonal antikor üretimi, DNA hasar tespiti | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | Populasyon genetiği | Ders notu, Kitaplar, Görsel materyaller | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Soru hazırlama | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Soru hazırlama | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 1 | 14 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 1 | 1 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 44 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 1,76 | ||
| AKTS | 2 AKTS | ||