TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | VTS214 |
| Ad | Farmakoloji ve Toksikolojide Analitik Yöntemler |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 4. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. PETEK PİNER BENLİ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
Vücut sistemlerine etkiyen ilaçların/zehirlerin varlığının ve miktarının ortaya konulması ve bu amaçla yararlanılan laboratuar cihazları ile bunların çalışma prensiplerinin teorik ve uygulamalı olarak öğrenciye öğretilmesi.
Dersin İçeriği
Temel laboratuar araç ve gereçleri ile bunların kullanımı, çalışma prensipleri, Spektrofotometrenin kullanımı ve çalışma prensibi, Kromatografik analizler ve çeşitleri ile örnek hazırlama aşamaları, Genotoksisite ve ölçümü
Dersin Ön Koşulu
Yoktur
Kaynaklar
İlaç ve Zehir Laboratuvar Uygulama Kitabı, Abdullah Doğan, 2019
Notlar
Kromatografik Yöntemler, Ayla Demirci, Mustafa Özcimder, 2019. Enstrümantal Analiz İlkeleri, Esma Kılıç, Hamza Yılmaz, 2013 Zehirli Maddelerin Laboratuvar Analizi, Sezai Kaya, 2012
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Temel laboratuvar araç ve gereçleri ile bunların kullanımı ve çalışma prensiplerini açıklar. |
| ÖÇ02 | Spektrofotometrenin kullanımı ve çalışma prensibini açıklar. |
| ÖÇ03 | Kromatografik analizlerde kullanılan temel prensipleri sıralar. |
| ÖÇ04 | Atomik Absorbsiyon Speketroskopi tekniğinin hangi amaçla kullanıldığı ve uygulama yöntemini kendi ifadeleriyle açıklar. |
| ÖÇ05 | İlaç analizlerinde kullanılan floresans spektroskopi tekniğinin aşamalarını listeler. |
| ÖÇ06 | Kromatografik analizlerde örnek hazırlama yöntemlerini açıklar. |
| ÖÇ07 | HPCL tekniğinin farmakolojik ve toksikolojik analizlerde nasıl kullanılacağını ifade eder. |
| ÖÇ08 | GC tekniği kullanılarak kalitatif ve kantitatif ilaç ve toksik madde analizlerininnasıl yapılacağını açıklar. |
| ÖÇ09 | HPLC ve GC cihazlarının bölümlerini göstererek nasıl kullanılacağını açıklar. |
| ÖÇ10 | İnce Tabaka Kromatoğrafi tekniğinin farmakoloji ve toksikolojide uygulama alanlarını örneklendirerek açıklar. |
| ÖÇ11 | Genotoksisite testleri, Comet yöntemi hangi amaçlarla nasıl uygulanır kendi ifadeleriyle açıklar. |
| ÖÇ12 | ELİSA Tekniniğinin aşamalarını ve nasıl uygulandığını ifade eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan türleri ve ırklarını, yapısal (morfolojik), işlevsel (fizyolojik, biyokimyasal) ve davranış özellikleri bakımından tanır. | |
| PÖÇ02 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinikte muayene, operasyon vb uygulamaları topografik anatomiye göre değerlendirerek hastaya doğru yaklaşım alanını belirler. | |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanına özgü sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | 3 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mesleki yetenek ve yetkilerinden yola çıkarak toplumsal bilinçle sosyal projeler ve planları hayata geçirir. | 3 |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yetki ve sorumlulukların farkında olarak mesleğini icra etme bilincine sahip olur. | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Canlıların yapı taşlarını, hücresel düzeydeki bileşenlerini ve vücutta oluşan kimyasal süreçleri bilir. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elde edilen bilgileri neden-sonuç ilişkileriyle değerlendirerek teşhis süreçlerinde biyokimyasal süreçleri kullanmayı gerçekleştirir. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Veteriner Hekimlik mesleğinin etik değerlerine sahip olmak ve bu değerleri savunma becerisini gösterir. | 3 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kendi mesleki alanında bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını kavrar. | 4 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların kaynaklarını, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile hazırlanışlarını bilir. | 2 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların hastalar üzerindeki etkilerini ve yan etkilerini bilir. | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İlaçları mevzuata uygun olarak reçete eder ve uygular. | |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvanlarda zehirlenmelerin tanı ve genel tedavi ilkelerini uygular. | 3 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan hastalıklarının genel tanı ve tedavi protokollerini bilir. | |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bulaşıcı hastalıkların kontrolü amacıyla biyogüvenlik dâhil gerekli önlemleri uygular. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Zoonoz ve ihbarı mecburi hastalıkları klinik olarak tanır ve uygun önlemleri almayı bilir. | |
| PÖÇ17 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ölü hayvanlarda sistematik nekropsi yapar, bulguları değerlendirir, dokuları saklama yöntemlerini bilir ve gerekli laboratuvarlara yönlendirir. | |
| PÖÇ18 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan hastalıklarının oluşum mekanizmalarını ve vücutta meydana getirdiği patolojik etkileri bilir. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların tanı, korunma, tedavi ve operasyon yöntemlerini belirler. | 3 |
| PÖÇ20 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların başlıca tedavi yöntemlerini kullanır. Post operatif süreçte hastaların değerlendirme ve izlemini yapar. | 3 |
| PÖÇ21 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerine göre güvenli bir şekilde sedasyon ve anestezi yöntemlerini bilir ve uygular. | |
| PÖÇ22 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ağrıyı yönetiminin yöntemlerini bilir ve uygular. | |
| PÖÇ23 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinik ile laboratuvar ekipmanlarının ve giysilerinin sterilizasyonu gibi biyogüvenlik prensiplerini doğru şekilde uygular. | |
| PÖÇ24 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ırkları arasında verim değerlendirmeleri yapar, gerektiğinde ıslah çalışması yapabilecek düzeyde seleksiyon, melezleme ve suni tohumlama yapar. | |
| PÖÇ25 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olgulara göre bilimsel teknik ve yöntemleri inceler ve sorunlara yönelik analiz veya yöntemsel sorumluluk alır. | |
| PÖÇ26 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı hayvan türlerinde, hastalıkların klinik tanı ve tedavi protokollerini belirler. | |
| PÖÇ27 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların ve/veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların hijyenik üretim, imalat, tüketime sunuluş ve satışlarında yeterli teknoloji bilgiyi bilir. | 3 |
| PÖÇ28 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tüketime sunulan hayvansal gıda maddelerinin sağlık kontrolünü yapar. | |
| PÖÇ29 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Çevre ve veteriner halk sağlığı konularında duyarlılık kazanır. | 3 |
| PÖÇ30 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olarak güncellenen mevzuatları takip eder ve gerektiğinde kullanır. | |
| PÖÇ31 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Görüntüleme yöntemlerinin tanı koymadaki katkısını bilir. Radyasyon güvenliğini mevcut yönetmeliklere göre uygulayarak vakaya uygun bir muayene gerçekleştirir. | |
| PÖÇ32 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Acil vakalarda tüm hayvanlara müdahale eder ve ilk yardım yöntemlerini uygular. | |
| PÖÇ33 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türüne göre bakım-besleme protokollerini hazırlar. | |
| PÖÇ34 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Evcil hayvanların fiziksel durumunu, refahını ve yetiştirme koşullarını değerlendirerek hayvan sahiplerine yetiştirme ilkeleri ve ıslah hakkında bilgi verir. | |
| PÖÇ35 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Mesleki gelişim ve yeteneklerini sürdürmek için yaşam boyu öğrenme ve eğitim yöntemlerini bilir. | |
| PÖÇ36 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mesleki etik ve deontoloji kuralları çerçevesinde diğer meslektaşları ile işbirliği içinde çalışma bilinci kazanır. | |
| PÖÇ37 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Hasta sahipleri, toplum, meslektaşlar ve ilgili makamlarla uygun bir dil kullanarak uygun bir şekilde iletişim kurma yeteneği kazanır. | |
| PÖÇ38 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Veteriner hekimliği ve ilgili diğer bilim alanlarında yayınlanan makale ve sunumları bağımsız olarak anlar ve yorumlar. | |
| PÖÇ39 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Gerekli durumlarda uygun yöntemler kullanarak ve hayvan sahiplerinin duygularına saygılı bir şekilde ötenazi yapar. | |
| PÖÇ40 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ölü hayvan materyali, doku örneği, tıbbi ve kimyasal atıkların uygun şekilde bertaraf edilmesinin yollarını bilir. | |
| PÖÇ41 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan hastalıklarının laboratuvar sonuçlarını değerlendirir, elde ettiği verilere dayalı olarak doğru tanı, teşhis ve tedavi metotlarını uygular. | |
| PÖÇ42 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Klinik ve hasta kayıtlarını düzgün ve bilimsel yöntemlerle tutmayı bilir. | |
| PÖÇ43 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Gerektiğinde mesleki düzeyde toplum ve ilgili kurumlar tarafından anlaşılabilir bir biçimde vaka ve nekropsi raporları hazırlamayı becerir. | |
| PÖÇ44 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel hekimlik ilkelerini gözeterek hayvansal üretim yapan işletmeleri yönetme yöntemlerini ve uygun yönetim planlarını yapmayı bilir. | |
| PÖÇ45 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Veteriner hekimlerin içinde bulunduğu ekonomik, sosyokültürel ve duygusal koşulları anlar, kendini bu koşullara göre konumlandırır. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Giriş, Temel laboratuar güvenlik prosedürleri Temel laboratuar araç ve gereçleri ve kullanımı | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Spektrofotometrik Yöntemler | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Atomik Absorbsiyon Spektroskopisi | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | Floresans ve Fosforesans Spektroskopisi | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Kromatografinin Temel Prensipleri | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | İnce Tabaka Kromatografisi (ITK)-I | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | İnce Tabaka Kromatografisi (ITK)-II | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınav | Ders notlarının incelenmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC)-I | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC)-II | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Gaz Kromatografisi (GC)-I | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Gaz Kromatografisi (GC)-II | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | Komet yöntemi-I | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Komet yöntemi-II | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | ELISA | Ders notlarının incelenmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders notlarının incelenmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders notlarının incelenmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 2 | 2 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 4 | 4 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 76 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,04 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||