TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | VTS234 |
| Ad | Veteriner Sitoloji ve Sitopatoloji |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 4. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. Mehmet Önder KARAYİĞİT |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
Veteriner sitoloji ve sitopatopatoloji ile sitolojik incelemeler için hücre toplanması, smearlerin hazırlanması, sitolojik ve sitopatolojik smearlerin boyanması, sitolojik ve sitopatolojik preparatların incelenmesi ve yorumlanması, tümörlerin sitolojisi ve sitopatolojisi ile kanatlı sitolojisi ve sitopatolojisnin öğrenilmesi amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Veteriner sitoloji ve sitopatopatolojisi, sitolojik incelemeler için hücre toplanması, smearlerin hazırlanması, sitolojik ve sitopatolojik smearlerin boyanması, sitolojik ve sitopatolojik preparatların incelenmesi ve yorumlanması, tümörlerin sitolojisi ve sitopatolojisi ile kanatlı sitolojisi hakkında bilgileri içermektedir.
Dersin Ön Koşulu
Yoktur
Kaynaklar
Veteriner Temel ve Pratik Sitopatoloji, Prof. Dr. M. Müfit KAHRAMAN Prof. Dr. Gürsel SÖNMEZ Doç. Dr. M. Özgür ÖZYİĞİT Doç. Dr. Ahmet AKKOÇ Dr. Öğr. Üyesi Aylin ALASONYALILAR DEMİRER Dr. Ögr, Üyesi. Volkan İPEK, 2019; Veterinary Cytology, Leslie C. Sharkey, M. Judith Radin, Davis Seelig, August 2020; Ders Notu
Notlar
Ders notu ve Güncel literatür
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Sitoloji ve sitopatoloji için hücre toplayabilir |
| ÖÇ02 | Sitoloji ve sitopatoloji için smear hazırlanmasını yapabilir |
| ÖÇ03 | Sitoloji ve sitopatoloji için preparatların boyayabilir |
| ÖÇ04 | Sitoloji ve sitopatolojik preparatların incelenmesini öğrenir |
| ÖÇ05 | Dokuların normal sitolojisinin öğrenir |
| ÖÇ06 | Sitolojik ve sitopatolojik preparatların yorumlanmasını öğrenir |
| ÖÇ07 | Tümörlerin sitolojisi ve sitopatolojisini öğrenir |
| ÖÇ08 | Bazı organların özel sitolojisi ve sitopatolojisini öğrenir |
| ÖÇ09 | Kanatlı sitolojisi ve sitopatolojisini öğrenir |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan türleri ve ırklarını, yapısal (morfolojik), işlevsel (fizyolojik, biyokimyasal) ve davranış özellikleri bakımından tanır. | |
| PÖÇ02 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinikte muayene, operasyon vb uygulamaları topografik anatomiye göre değerlendirerek hastaya doğru yaklaşım alanını belirler. | 5 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanına özgü sorunlara bilimsel veriler/kanıtlar doğrultusunda çözüm üretir. | 5 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mesleki yetenek ve yetkilerinden yola çıkarak toplumsal bilinçle sosyal projeler ve planları hayata geçirir. | |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yetki ve sorumlulukların farkında olarak mesleğini icra etme bilincine sahip olur. | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Canlıların yapı taşlarını, hücresel düzeydeki bileşenlerini ve vücutta oluşan kimyasal süreçleri bilir. | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Elde edilen bilgileri neden-sonuç ilişkileriyle değerlendirerek teşhis süreçlerinde biyokimyasal süreçleri kullanmayı gerçekleştirir. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Veteriner Hekimlik mesleğinin etik değerlerine sahip olmak ve bu değerleri savunma becerisini gösterir. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kendi mesleki alanında bilimsel bilgiyi üretme ve kullanıma sokma metotlarını kavrar. | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların kaynaklarını, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile hazırlanışlarını bilir. | |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlaçların hastalar üzerindeki etkilerini ve yan etkilerini bilir. | |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İlaçları mevzuata uygun olarak reçete eder ve uygular. | |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvanlarda zehirlenmelerin tanı ve genel tedavi ilkelerini uygular. | 5 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan hastalıklarının genel tanı ve tedavi protokollerini bilir. | 5 |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bulaşıcı hastalıkların kontrolü amacıyla biyogüvenlik dâhil gerekli önlemleri uygular. | 2 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Zoonoz ve ihbarı mecburi hastalıkları klinik olarak tanır ve uygun önlemleri almayı bilir. | 5 |
| PÖÇ17 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ölü hayvanlarda sistematik nekropsi yapar, bulguları değerlendirir, dokuları saklama yöntemlerini bilir ve gerekli laboratuvarlara yönlendirir. | 5 |
| PÖÇ18 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan hastalıklarının oluşum mekanizmalarını ve vücutta meydana getirdiği patolojik etkileri bilir. | 5 |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların tanı, korunma, tedavi ve operasyon yöntemlerini belirler. | 3 |
| PÖÇ20 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerinde cerrahi hastalıkların başlıca tedavi yöntemlerini kullanır. Post operatif süreçte hastaların değerlendirme ve izlemini yapar. | |
| PÖÇ21 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türlerine göre güvenli bir şekilde sedasyon ve anestezi yöntemlerini bilir ve uygular. | |
| PÖÇ22 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ağrıyı yönetiminin yöntemlerini bilir ve uygular. | |
| PÖÇ23 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinik ile laboratuvar ekipmanlarının ve giysilerinin sterilizasyonu gibi biyogüvenlik prensiplerini doğru şekilde uygular. | |
| PÖÇ24 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hayvan ırkları arasında verim değerlendirmeleri yapar, gerektiğinde ıslah çalışması yapabilecek düzeyde seleksiyon, melezleme ve suni tohumlama yapar. | |
| PÖÇ25 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olgulara göre bilimsel teknik ve yöntemleri inceler ve sorunlara yönelik analiz veya yöntemsel sorumluluk alır. | |
| PÖÇ26 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Farklı hayvan türlerinde, hastalıkların klinik tanı ve tedavi protokollerini belirler. | 3 |
| PÖÇ27 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İnsan tüketimi için üretilen hayvansal gıdaların ve/veya bileşiminde hayvansal ürün bulunan gıdaların hijyenik üretim, imalat, tüketime sunuluş ve satışlarında yeterli teknoloji bilgiyi bilir. | |
| PÖÇ28 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tüketime sunulan hayvansal gıda maddelerinin sağlık kontrolünü yapar. | |
| PÖÇ29 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Çevre ve veteriner halk sağlığı konularında duyarlılık kazanır. | |
| PÖÇ30 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Veteriner hizmetleri ile ilgili olarak güncellenen mevzuatları takip eder ve gerektiğinde kullanır. | |
| PÖÇ31 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Görüntüleme yöntemlerinin tanı koymadaki katkısını bilir. Radyasyon güvenliğini mevcut yönetmeliklere göre uygulayarak vakaya uygun bir muayene gerçekleştirir. | |
| PÖÇ32 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Acil vakalarda tüm hayvanlara müdahale eder ve ilk yardım yöntemlerini uygular. | |
| PÖÇ33 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan türüne göre bakım-besleme protokollerini hazırlar. | |
| PÖÇ34 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Evcil hayvanların fiziksel durumunu, refahını ve yetiştirme koşullarını değerlendirerek hayvan sahiplerine yetiştirme ilkeleri ve ıslah hakkında bilgi verir. | |
| PÖÇ35 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Mesleki gelişim ve yeteneklerini sürdürmek için yaşam boyu öğrenme ve eğitim yöntemlerini bilir. | |
| PÖÇ36 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mesleki etik ve deontoloji kuralları çerçevesinde diğer meslektaşları ile işbirliği içinde çalışma bilinci kazanır. | |
| PÖÇ37 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Hasta sahipleri, toplum, meslektaşlar ve ilgili makamlarla uygun bir dil kullanarak uygun bir şekilde iletişim kurma yeteneği kazanır. | |
| PÖÇ38 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Veteriner hekimliği ve ilgili diğer bilim alanlarında yayınlanan makale ve sunumları bağımsız olarak anlar ve yorumlar. | |
| PÖÇ39 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Gerekli durumlarda uygun yöntemler kullanarak ve hayvan sahiplerinin duygularına saygılı bir şekilde ötenazi yapar. | |
| PÖÇ40 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ölü hayvan materyali, doku örneği, tıbbi ve kimyasal atıkların uygun şekilde bertaraf edilmesinin yollarını bilir. | 5 |
| PÖÇ41 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hayvan hastalıklarının laboratuvar sonuçlarını değerlendirir, elde ettiği verilere dayalı olarak doğru tanı, teşhis ve tedavi metotlarını uygular. | |
| PÖÇ42 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Klinik ve hasta kayıtlarını düzgün ve bilimsel yöntemlerle tutmayı bilir. | |
| PÖÇ43 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Gerektiğinde mesleki düzeyde toplum ve ilgili kurumlar tarafından anlaşılabilir bir biçimde vaka ve nekropsi raporları hazırlamayı becerir. | |
| PÖÇ44 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel hekimlik ilkelerini gözeterek hayvansal üretim yapan işletmeleri yönetme yöntemlerini ve uygun yönetim planlarını yapmayı bilir. | |
| PÖÇ45 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Veteriner hekimlerin içinde bulunduğu ekonomik, sosyokültürel ve duygusal koşulları anlar, kendini bu koşullara göre konumlandırır. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Veteriner sitolojinin tanımı, sitolojinin avantaj ve dezavantajları, sitoloji ve histopatolojinin karşılaştırılması, sitolojinin kullanılabileceği durumlar, sitoljide sıklıkla kullanılan ifadeler | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Sitolojik incelemeler için hücre toplanması ve taşınması, ince iğne aspirasyon (FNA) nasıl yapılır, iğne punksiyonu (Coring-Koring) yöntemi nasıl yapılır, anormal sıvı birikimlerinin toplanması, abdominal parasentez nasıl yapılır, torakosentez | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Perikardiosentez nasıl yapılır, artrosentez nasıl yapılır, beyin omurilik sıvısının (BOS) alınması ve değerlendirilmesi, kemik iliğinin incelenmesi, İlik biyopsisinin değerlendirilmesi | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Yıkantı örneklerinin alınması, traheal ve bronko-alveolar lavaj (BAL) yıkantısnın nasıl yapılacağı ve değerlendirileceği, Prostatik yıkantıların sitolojisi | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | İmpirit (Bakı smearları-tuşe preparatlar) hazırlanması ve değerlendirilmesi, Skarp (kazıntı) ve svap nasıl hazırlanır, brushing (Fırça ile toplama, braş) yöntemimnin uygulanışı, sitolojik preparatlarda karşılaşılabilecek problemler ve bunların çözümü | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Smearların hazırlanması boyanması ve incelenmesi, film tekniği nasıl yapılır, çizgisel konsantrasyon tekniği nedir nasıl yapılır, deniz yıldızı (starfish) tekniği nasıl yapılır, yayma tekniği nedir nasıl yapılır, kombine teknik nedir nasıl yapılır | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Sitolojik preparatların boyanması, Romanovsky boyaması nasıl yapılır ve niçin yapılır, Papanikola boyaması nasıl yapılır ve niçin yapılır | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınav | Arasınav sorularının hazırlanması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 9 | Sitolojik preparatların incelemesi, Dokuların normal sitolojisi, bazı özel hücre tipleri, Epitel dokunun sitolojisi, fibröz konnektif doku ile kapillar endotelinin sitolojik yapısı, doku histiyositleri ve makrofajların sitolojisi, Plazma hücresinin sitolojisi, melanositler sitolojisi, dolaşımdaki kan hücrelerinin sitolojisi | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Derinin sitolojisi ve sitopatolojisi, konjuktivanın sitolojisi, mezotelin sitolojisi, meme dokusunun sitolojisi, sindirim sistemi (Gingiva, Dil, Tükrük Bezleri, Özefagus, Mide, Bağırsaklar, Karaciğer) sitolojisi | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Üriner sistemin sitolojisi, böbrek ve mesanenin sitolojisi, uretranın sitolojisi, genital sistem sitolojisi, testislerin ve epididimisin sitolojisi, ovaryumun sitolojisi, uterus ve vaginanın sitolojisi | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Solunum sistemi sitolojisi, nazal boşluk, trahea ve bronşların respiratorik mukozasının sitolojisi, akciğerin sitolojisi, endokrin sistem sitolojisi, tiroid bezi sitolojisi, adrenal bez sitolojisi | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Lenfoid sistem sitolojisi, timusun sitolojik yapısı, dalak ve lenf düğümünün sitolojisi, mezenteryal lenf düğümü ve tonsilin sitolojik yapısı, kemik dokunun (osteoblastlar, osteoklastlar, osteoid) sitolojik görünümü, Merkezi sinir sisteminin (ependim hücreleri, nöronlar, glial hücreler) sitolojik görünümü | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Sitolojik preparatların yorumlanması, yangısal olayların yorumlanması, bakteriyel enfeksiyonların değerlendirilmesi, anormal sıvı birikimlerinin yorumlanması (transudat, eksudat, modifiye transudat), | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Displastik ve tumoral oluşumların yorumlanması, tümörlerin sitolojisi, keratin içeren tümörler ve kistlerin sitolojik yapısı, sebaseöz gland hiperplazi ve neoplazinin sitolojik görünümü, perianal gland hiperplazi ve neoplazisinin sitolojisi, yassı hücreli kanserin sitolojisi, meme tümörleri sitolojisi ve benzeri tümörlerin sitolojisi | ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 2 | 2 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 4 | 4 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 76 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,04 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||