FAR699 İlaç etkilerinin değerlendirilmesinde in vivo yöntemler

4 AKTS - 2-0 Süre (T+U)- . Yarıyıl- 2 Yerel Kredi

Genel Bilgi

Kod FAR699
Ad İlaç etkilerinin değerlendirilmesinde in vivo yöntemler
Dönem 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı
Dönem Güz ve Bahar
Süre (T+U) 2-0 (T-U) (17 Hafta)
AKTS 4 AKTS
Yerel Kredi 2 Yerel Kredi
Eğitim Dil Türkçe
Seviye Doktora Dersi
Tür Normal
Öğretim Şekli Yüz Yüze Öğretim
Bilgi Paketi Koordinatörü Prof. Dr. NACİYE DÖNDAŞ
Dersin Öğretim Elemanı
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.


Dersin Amacı / Hedefi

Bu dersin amacı, öğrencilere ilaçların canlı organizmalar üzerindeki etkilerini değerlendirmek için kullanılan in vivo yöntemleri kapsamlı bir şekilde öğretmek ve bu yöntemlerin temel prensiplerini, uygulama alanlarını, avantajlarını ve sınırlamalarını detaylı olarak incelemektir.

Dersin İçeriği

Giriş (in vivo çalışmaların tanımı ve önemi, ilaç geliştirme sürecinde in vivo çalışmaların yeri), İn vivo çalışmaların etik ilkeleri ve hayvan refahı, in vivo çalışmalarda 3R prensibi (Replacement, Reduction, Refinement), İn vivo çalışma tasarımı (Amaç ve hipotez belirleme, deney hayvanı seçimi (tür, cinsiyet, yaş, genetik özellikler vb.), kontrol grupları ve uygulama yöntemleri, deney protokolü oluşturma (doz, süre, uygulama yolu vb.), veri toplama ve analiz yöntemleri), İn Vivo Yöntemler (Farmakokinetik çalışmalar (absorpsiyon,dağılım, metabolizasyon eliminasyon), farmakokinetik parametreler (eğri altında kalan alan (EAA), maksimum konsantrasyon (Cmax), yarılanma ömrü (t1/2) vb.)’in belirlenmesi. Farmakodinamik çalışmalar (ilaçların hedef doku ve organlar üzerindeki etkileri, etki mekanizmaları, doz-yanıt ilişkisi ve terapötik indeksin belirlenmesi,ilaçların yan etkilerinin değerlendirilmesi, toksisite çalışmaları (akut toksisite, kronik toksisite, genotoksisite, karsinojeniklik, üreme toksisitesi, teratojeniklik)-I, İn Vivo Yöntemler (Farmakokinetik çalışmalar (absorpsiyon,dağılım, metabolizasyon eliminasyon), farmakokinetik parametreler (eğri altında kalan alan (EAA), maksimum konsantrasyon (Cmax), yarılanma ömrü (t1/2) vb.)’in belirlenmesi. Farmakodinamik çalışmalar (ilaçların hedef doku ve organlar üzerindeki etkileri, etki mekanizmaları, doz-yanıt ilişkisi ve terapötik indeksin belirlenmesi,ilaçların yan etkilerinin değerlendirilmesi, toksisite çalışmaları (akut toksisite, kronik toksisite, genotoksisite, karsinojeniklik, üreme toksisitesi, teratojeniklik)-II, İn Vivo Yöntemler (Farmakokinetik çalışmalar (absorpsiyon,dağılım, metabolizasyon eliminasyon), farmakokinetik parametreler (eğri altında kalan alan (EAA), maksimum konsantrasyon (Cmax), yarılanma ömrü (t1/2) vb.)’in belirlenmesi. Farmakodinamik çalışmalar (ilaçların hedef doku ve organlar üzerindeki etkileri, etki mekanizmaları, doz-yanıt ilişkisi ve terapötik indeksin belirlenmesi,ilaçların yan etkilerinin değerlendirilmesi, toksisite çalışmaları (akut toksisite, kronik toksisite, genotoksisite, karsinojeniklik, üreme toksisitesi, teratojeniklik)-III, Özel in vivo modeller (hastalık modelleri (örneğin, diyabet, kanser, inflamasyon modelleri), transgenik hayvan modelleri,knockout hayvan modelleri), Davranışsal testler (Motor fonksiyon testleri (açık alan testi, rotarod testi), öğrenme ve hafıza testleri (labirent testleri (Y-labirent, T-labirent), kaçınma testleri (aktif ve pasif kaçınma), tanıma testleri (yeni nesne tanıma), anksiyete ve depresyon testleri (yükseltilmiş artı labirent), karanlık/aydınlık tercih testi), zorunlu yüzme testi, kuyruk asma testi), sosyal davranış testleri (sosyal etkileşim testi))- I., Özel in vivo modeller (hastalık modelleri (örneğin, diyabet, kanser, inflamasyon modelleri), transgenik hayvan modelleri,knockout hayvan modelleri), Davranışsal testler (Motor fonksiyon testleri (açık alan testi, rotarod testi), öğrenme ve hafıza testleri (labirent testleri (Y-labirent, T-labirent), kaçınma testleri (aktif ve pasif kaçınma), tanıma testleri (yeni nesne tanıma), anksiyete ve depresyon testleri (yükseltilmiş artı labirent), karanlık/aydınlık tercih testi), zorunlu yüzme testi, kuyruk asma testi), sosyal davranış testleri (sosyal etkileşim testi)) – II., Özel in vivo modeller (hastalık modelleri (örneğin, diyabet, kanser, inflamasyon modelleri), transgenik hayvan modelleri,knockout hayvan modelleri), Davranışsal testler (Motor fonksiyon testleri (açık alan testi, rotarod testi), öğrenme ve hafıza testleri (labirent testleri (Y-labirent, T-labirent), kaçınma testleri (aktif ve pasif kaçınma), tanıma testleri (yeni nesne tanıma), anksiyete ve depresyon testleri (yükseltilmiş artı labirent), karanlık/aydınlık tercih testi), zorunlu yüzme testi, kuyruk asma testi), sosyal davranış testleri (sosyal etkileşim testi))- III., İn vivo çalışmalarda kullanılan teknikler (kan alma yöntemleri, doku ve organ örnekleri alma, ilaç uygulama yöntemleri (oral, intravenöz, intraperitoneal, intramusküler vb.), Görüntüleme yöntemleri ve histopatolojik incelemeler, İn vivo veri analizi ve yorumlama, İn vivo çalışmaların avantajları ve sınırlamaları, İn vivo çalışmaların geleceği ve yeni teknolojiler (yapay zeka, organ-on-a-chip, vb.)

Dersin Ön Koşulu

Ön koşul bulunmamaktadır.

Kaynaklar

Bilimsel veri tabanı

Notlar

Bilimsel veri tabanı


Dersin Öğrenme Çıktıları

Sıra Dersin Öğrenme Çıktıları
ÖÇ01 İn vivo çalışma tasarımını ve in vivo yöntemleri anlatır.
ÖÇ02 Özel in vivo modelleri açıklar.
ÖÇ03 İn vivo çalışmalarda kullanılan teknikleri, in vivo veri analizini ve yorumlamasını anlatır.
ÖÇ04 İn vivo çalışmaların avantajlarını ve sınırlamalarını sayar.


Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Sıra Tür Program Öğrenme Çıktıları Duzey
PÖÇ01 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı İlaçların etki mekanizmaları, yan tesirleri, toksik tesirlerini tartışır.
PÖÇ02 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı İlaç etkilerini, ilaç etkileşmelerini ve organ sistemleri üzerindeki etkilerini sistematik bir yaklaşımla açıklar 3
PÖÇ03 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik Bilimsel bir projeyi planlar, uygular ve sonlandırır
PÖÇ04 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Farmakolojinin araştırma alanlarını ve araştırma tekniklerini tanır
PÖÇ05 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik Farmakoloji alanındaki bilimsel makaleleri karşılaştırmalı olarak inceler ve derler. 3
PÖÇ06 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği In vitro veya in vivo farmakolojik bir araştırma için deney düzeneğini hazırlar ve sorunları çözer. 3
PÖÇ07 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik Araştırma projesinden elde ettiği verileri bilimsel araştırma makalesi haline getirir.
PÖÇ08 Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik İlaç konusundaki bilgileri nedeni ile toplumda ilaç kullanımını ve etkilerini değerlendirir.
PÖÇ09 Bilgi - Kuramsal, Olgusal İlaç geliştirmede klinik faz çalışmalarını açıklar.
PÖÇ10 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Çalışma verilerini istatistiksel olarak değerlendirir ve yorumlar. 3
PÖÇ11 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Akılcı ilaç kullanımı konusundaki farkındalığı ile toplum sağlığına katkıda bulunur.


Haftalık Akış

Hafta Konu Ön Hazırlık Yöntemler
1 Giriş (in vivo çalışmaların tanımı ve önemi, ilaç geliştirme sürecinde in vivo çalışmaların yeri) kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
2 İn vivo çalışmaların etik ilkeleri ve hayvan refahı, in vivo çalışmalarda 3R prensibi (Replacement, Reduction, Refinement) kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
3 İn vivo çalışma tasarımı (Amaç ve hipotez belirleme, deney hayvanı seçimi (tür, cinsiyet, yaş, genetik özellikler vb.), kontrol grupları ve uygulama yöntemleri, deney protokolü oluşturma (doz, süre, uygulama yolu vb.), veri toplama ve analiz yöntemleri) kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
4 İn Vivo Yöntemler (Farmakokinetik çalışmalar (absorpsiyon,dağılım, metabolizasyon eliminasyon), farmakokinetik parametreler (eğri altında kalan alan (EAA), maksimum konsantrasyon (Cmax), yarılanma ömrü (t1/2) vb.)’in belirlenmesi. Farmakodinamik çalışmalar (ilaçların hedef doku ve organlar üzerindeki etkileri, etki mekanizmaları, doz-yanıt ilişkisi ve terapötik indeksin belirlenmesi,ilaçların yan etkilerinin değerlendirilmesi, toksisite çalışmaları (akut toksisite, kronik toksisite, genotoksisite, karsinojeniklik, üreme toksisitesi, teratojeniklik)-I kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
5 İn Vivo Yöntemler (Farmakokinetik çalışmalar (absorpsiyon,dağılım, metabolizasyon eliminasyon), farmakokinetik parametreler (eğri altında kalan alan (EAA), maksimum konsantrasyon (Cmax), yarılanma ömrü (t1/2) vb.)’in belirlenmesi. Farmakodinamik çalışmalar (ilaçların hedef doku ve organlar üzerindeki etkileri, etki mekanizmaları, doz-yanıt ilişkisi ve terapötik indeksin belirlenmesi,ilaçların yan etkilerinin değerlendirilmesi, toksisite çalışmaları (akut toksisite, kronik toksisite, genotoksisite, karsinojeniklik, üreme toksisitesi, teratojeniklik)-II kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
6 İn Vivo Yöntemler (Farmakokinetik çalışmalar (absorpsiyon,dağılım, metabolizasyon eliminasyon), farmakokinetik parametreler (eğri altında kalan alan (EAA), maksimum konsantrasyon (Cmax), yarılanma ömrü (t1/2) vb.)’in belirlenmesi. Farmakodinamik çalışmalar (ilaçların hedef doku ve organlar üzerindeki etkileri, etki mekanizmaları, doz-yanıt ilişkisi ve terapötik indeksin belirlenmesi,ilaçların yan etkilerinin değerlendirilmesi, toksisite çalışmaları (akut toksisite, kronik toksisite, genotoksisite, karsinojeniklik, üreme toksisitesi, teratojeniklik)-III kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
7 Özel in vivo modeller (hastalık modelleri (örneğin, diyabet, kanser, inflamasyon modelleri), transgenik hayvan modelleri,knockout hayvan modelleri), Davranışsal testler (Motor fonksiyon testleri (açık alan testi, rotarod testi), öğrenme ve hafıza testleri (labirent testleri (Y-labirent, T-labirent), kaçınma testleri (aktif ve pasif kaçınma), tanıma testleri (yeni nesne tanıma), anksiyete ve depresyon testleri (yükseltilmiş artı labirent), karanlık/aydınlık tercih testi), zorunlu yüzme testi, kuyruk asma testi), sosyal davranış testleri (sosyal etkileşim testi))- I. kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
8 Ara Sınavlar Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav, Sözlü Sınav
9 Özel in vivo modeller (hastalık modelleri (örneğin, diyabet, kanser, inflamasyon modelleri), transgenik hayvan modelleri,knockout hayvan modelleri), Davranışsal testler (Motor fonksiyon testleri (açık alan testi, rotarod testi), öğrenme ve hafıza testleri (labirent testleri (Y-labirent, T-labirent), kaçınma testleri (aktif ve pasif kaçınma), tanıma testleri (yeni nesne tanıma), anksiyete ve depresyon testleri (yükseltilmiş artı labirent), karanlık/aydınlık tercih testi), zorunlu yüzme testi, kuyruk asma testi), sosyal davranış testleri (sosyal etkileşim testi))- II. kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
10 Özel in vivo modeller (hastalık modelleri (örneğin, diyabet, kanser, inflamasyon modelleri), transgenik hayvan modelleri,knockout hayvan modelleri), Davranışsal testler (Motor fonksiyon testleri (açık alan testi, rotarod testi), öğrenme ve hafıza testleri (labirent testleri (Y-labirent, T-labirent), kaçınma testleri (aktif ve pasif kaçınma), tanıma testleri (yeni nesne tanıma), anksiyete ve depresyon testleri (yükseltilmiş artı labirent), karanlık/aydınlık tercih testi), zorunlu yüzme testi, kuyruk asma testi), sosyal davranış testleri (sosyal etkileşim testi))- III. kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
11 İn vivo çalışmalarda kullanılan teknikler (kan alma yöntemleri, doku ve organ örnekleri alma, ilaç uygulama yöntemleri (oral, intravenöz, intraperitoneal, intramusküler vb.) kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
12 Görüntüleme yöntemleri ve histopatolojik incelemeler kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
13 İn vivo veri analizi ve yorumlama kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
14 İn vivo çalışmaların avantajları ve sınırlamaları kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
15 İn vivo çalışmaların geleceği ve yeni teknolojiler (yapay zeka, organ-on-a-chip, vb.) kitap ve bilimsel veri tabanı Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
16 Yarıyıl Sonu Sınavları Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav, Sözlü Sınav
17 Yarıyıl Sonu Sınavları Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav, Sözlü Sınav


Öğrenci İş Yükü - AKTS

Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 2 28
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
Ödev, Proje, Diğer 0 0 0
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 15 15
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 30 30
Toplam İş Yükü (Saat) 101
Toplam İş Yükü / 25 (s) 4,04
AKTS 4 AKTS

Güncelleme Zamanı: 16.02.2025 05:52