TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | EĞİTİM FAKÜLTESİ |
| TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ PR. | |
| Kod | TRKS307 |
| Ad | Türkçenin Söz Varlığı |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | AE Alan Eğitimi Dersleri S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. FARUK YILDIRIM |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı sözcük kavramını izah etmek, Türkçenin söz varlığını, sözcüklerin anlam boyutunu incelemektir.
Dersin İçeriği
Sözcük Bilim ve Türkçenin söz varlığı hakkında ayrıntılı bilgiler.
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu bulunmamaktadır.
Kaynaklar
Ergin, Muharrem; Türk Dil Bilgisi, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1984. Eker, Süer; Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları, Ankara, 2003. Deny, Jean; Türk Dili Gramerinin temel Kuralları, TDK Yayınları, Ankara, 2004. Aksan, Doğan; Türkçenin Sözvarlığı. Türk Dilinin Sözcükbilimiyle. İlgili Gözlemler, Saplamalar, Engin Yayınevi, Ankara, 1996.
Notlar
Ergin, Muharrem; Türk Dil Bilgisi, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1984. Eker, Süer; Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları, Ankara, 2003. Deny, Jean; Türk Dili Gramerinin temel Kuralları, TDK Yayınları, Ankara, 2004
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Sözcük bilimin içeriği ve diğer dil bilim konularıyla ilişkisi hakkında bilgi sahibi olabilir. |
| ÖÇ02 | Bir dilin söz varlığı hakkında bilgi sahibi olabilir. |
| ÖÇ03 | Söz varlığının içerdiği unsurları (temel söz varlığı, deyimler, atasözleri, terimler...) kavrayabilir. |
| ÖÇ04 | Köktürkçe, Eski Uygur Türkçesi ve Karahanlı Türkçesi döneminde Türkçenin söz varlığı hakkında bilgi sahibi olabilir. |
| ÖÇ05 | Eski Anadolu Türkçesi ve Türkiye Türkçesi döneminde Türkçenin söz varlığı hakkında bilgi sahibi olabilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil eğitiminin temel kavram ve terimlerini açıklar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyatın temel kavramlarını, Türk ve dünya edebiyatının başlıca yazar ve eserlerini bilir. | 2 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçenin anlama (dinleme ve okuma) ve anlatma (konuşma ve yazma) becerilerini; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor yönüyle bilir. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi ve dil bilimin yeri ve önemini belirler. | 5 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçe öğretimi ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir. | 3 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini, Türkçenin tarihî gelişimini ve bu gelişime bağlı olarak yaşanan değişimleri inceler. | 5 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dil bilgisini (ses, şekil, yapı, anlam, köken, söz dizimi vb.) tüm alanlarıyla ayırt eder. | 5 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencinin gereksinimine uygun Türkçeye ilişkin materyal geliştirir ve etkinlik tasarlar. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tüm dil becerilerini (okuma, yazma, dinleme, konuşma) geliştirmeye yönelik yöntem ve teknikleri kuramsal ve uygulamalı olarak gerçekleştirir. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dersi öğretim programlarını ve Türkçe öğretiminde kullanılan materyalleri (Türkçe ders kitapları, görsel ve basılı malzemeler, maketler vb.) çok yönlü (biçim, içerik vb.) ve eleştirel bir bakış açısıyla inceler. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Ana dili Türkçe olanlara, yabancılara, Türk soylulara ve iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin benzerlik ve farklılıklarını ayırt eder. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arap alfabesiyle yazılı Türkçe metinleri okur. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Soyut işlemler dönemine geçiş yapmış öğrencilerin dil öğrenme durumlarını ve okudukları kaynakları değerlendirir. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi sözlü ve yazılı iletişimde iyi ve doğru olarak kullanır. | 3 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretiminde başvurulan mevcut ve yeni yaklaşım, yöntem, teknik ve stratejileri kullanır. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretimine ilişkin kazandığı bilgi ve becerileri, okullarda gözlem ve uygulama boyutlarıyla ortaya koyar. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi ve becerileri Türkçe öğretmenliğine uyarlar. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Etkili iletişimin ögeleri olan empati, aktif dinleme, ben dili kullanımı ve çatışma çözme becerilerini vb. verimli bir şekilde gerçekleştirir. | |
| PÖÇ19 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin seviyelerine uygun edebî ve öğretici metinleri Türk ve dünya edebiyatı ürünlerinden seçer. | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçe ve yabancı dilde bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin olarak kullanır. | |
| PÖÇ21 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe öğretimiyle ilgili sorunları tanımlar, olay ve olguları kavramsallaştırır, bilimsel yöntem ve tekniklerle inceler, verileri yorumlar ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirir. | 4 |
| PÖÇ22 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin dil kazanımlarını farklı yöntemler kullanarak çok yönlü değerlendirir. | |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Uygulamalarda, bireysel ve grup çalışmalarında, karmaşık sorunları çözmek için sorumluluk alır ve aldığı görevi etkin bir şekilde yerine getirir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dil bilim ve konuları | Aksan, D. (2015). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Sözcük bilim | 1. ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Söz varlığı | 2. Ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Söz varlığının içerdiği temel öğeler | 3. ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Temel söz varlığı, deyimler, atasözleri | 4 ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | İlişki sözleri, kalıplaşmış sözler, terimler | 5 ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Çeviri sözcükler, yabancı sözcükler | 6 ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 9 | Köktürkçenin söz varlığı | 7 ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | Eski Uygur Türkçesinin söz varlığı | 8. ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | Karahanlı Türkçesinin söz varlığı | 9. ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Eski Anadolu Türkçesinin söz varlığı | 10 ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Eski Anadolu Türkçesinin söz varlığı | 11 ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Türkiye Türkçesinin söz varlığı | 12 ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Türkiye Türkçesinin söz varlığı | 12 ünite | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 8 | 8 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 12 | 12 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 76 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,04 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||