TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | EĞİTİM FAKÜLTESİ |
| TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ PR. | |
| Kod | TRKS311 |
| Ad | Türkçe Ders Kitabı İncelemeleri |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | AE Alan Eğitimi Dersleri S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ÖMER TUĞRUL KARA |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Ders kitabının bir dersin en önemli gereçlerinden biri olarak öğretimdeki yeri. Ders kitabını oluşturan dış koşullar (yasalar, yönetmelikler; okul türleri, piyasa koşulları vb.) ile iç koşulların (kullanılacak yöntemler, konu alanının özellikleri, fiziksel yapı koşulları vb.) tanıtılması ve bu konuda uygulamaların yapılması. Ders kitabı inceleme alanında dünyadaki birikimden yararlanma. Bir ders kitabında önemli olan dil, konusal bütünlük sınamayı ve sağlamlaştırmayı öngören alıştırma biçimleri ve zenginliği, Türkçe derslerinde metin seçimi ve çeşitliliği, sayfa düzeni ve grafik öğelerin kullanımı gibi öğelerin işlevi ve bunların farklı anlayışlara göre oluşturulmuş (eski-yeni) ders kitapları üzerinde uygulamalı olarak gösterilmesi. Her öğretmen adayının, kendi alanıyla ilgili bir ders kitabını çok açılı bir anlayışla kuşatabilmesi ve bir değerlendirme raporu yazması için gereken çalışmaların yapılması. Bu çalışma için Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze kadar uygulanan farklı öğretim programları için hazırlanmış farklı anlayışlardaki ders kitapları uygulama örneği olarak kullanılmalı.
Dersin İçeriği
Ders kitapları eğitim öğretim etkinliklerinin en temel değişkenlerinden birisidir. Bu nedenle ders kitabının niteliği bir dersin başarıya ulaşmasında önemli etkenlerden birisi olarak görülür. Bu dersi alan öğrenciler Türkçe ders kitaplarını biçim ve içerik açısından değerlendirme becerisini kazanı Türkçe ders kitabının biçimsel ve içerik ögelerini tanıyıp nasıl olması gerektiği konusunda bilgi ve beceri edinirler.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Memiş. M. (2024). Türkçe ders kitabı inceleme kılavuzu, Ankara: Nobel Yayınları.
Notlar
Memiş. M. (2024). Türkçe ders kitabı inceleme kılavuzu, Ankara: Nobel Yayınları.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Ders kitaplarının eğitim sürecindeki önemini bilir. |
| ÖÇ02 | Ders kitaplarının dayandığı yasal temelleri ve bu konudaki sınırlıkları bilir. |
| ÖÇ03 | Ders kitaplarında iç ve dış koşulları ya da belirleyenleri tanır. |
| ÖÇ04 | Türkçe ders kitaplarında kullanılması gereken dil özelliklerini bilir. |
| ÖÇ05 | Türkçe ders kitaplarında metinlerin kullanma gerekçelerini bilir. |
| ÖÇ06 | Türkçe ders kitaplarında kullanılan metinleri eleştirel olarak değerlendirir. |
| ÖÇ07 | Türkçe ders kitaplarındaki dış yapı özelliklerini bilir ve eleştirel olarak değerlendirir. |
| ÖÇ08 | Türkçe ders kitaplarının hazırlanması ile öğretim programının amaç ve ilkeleri arasındaki ilişkiyi bilir ve değerlendirir. |
| ÖÇ09 | Türkçe ders kitaplarında dilbilgisi öğretiminin nasıl olması gerektiğini bilir. |
| ÖÇ10 | Türkçe ders kitaplarının dört temel beceriyi ele alış yöntemlerini eleştirel bir bakış açısıyla inceler. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil eğitiminin temel kavram ve terimlerini açıklar. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyatın temel kavramlarını, Türk ve dünya edebiyatının başlıca yazar ve eserlerini bilir. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçenin anlama (dinleme ve okuma) ve anlatma (konuşma ve yazma) becerilerini; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor yönüyle bilir. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi ve dil bilimin yeri ve önemini belirler. | 4 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçe öğretimi ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir. | 2 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini, Türkçenin tarihî gelişimini ve bu gelişime bağlı olarak yaşanan değişimleri inceler. | 1 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dil bilgisini (ses, şekil, yapı, anlam, köken, söz dizimi vb.) tüm alanlarıyla ayırt eder. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencinin gereksinimine uygun Türkçeye ilişkin materyal geliştirir ve etkinlik tasarlar. | 5 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tüm dil becerilerini (okuma, yazma, dinleme, konuşma) geliştirmeye yönelik yöntem ve teknikleri kuramsal ve uygulamalı olarak gerçekleştirir. | 3 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dersi öğretim programlarını ve Türkçe öğretiminde kullanılan materyalleri (Türkçe ders kitapları, görsel ve basılı malzemeler, maketler vb.) çok yönlü (biçim, içerik vb.) ve eleştirel bir bakış açısıyla inceler. | 5 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Ana dili Türkçe olanlara, yabancılara, Türk soylulara ve iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin benzerlik ve farklılıklarını ayırt eder. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arap alfabesiyle yazılı Türkçe metinleri okur. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Soyut işlemler dönemine geçiş yapmış öğrencilerin dil öğrenme durumlarını ve okudukları kaynakları değerlendirir. | 1 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi sözlü ve yazılı iletişimde iyi ve doğru olarak kullanır. | 3 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretiminde başvurulan mevcut ve yeni yaklaşım, yöntem, teknik ve stratejileri kullanır. | 4 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretimine ilişkin kazandığı bilgi ve becerileri, okullarda gözlem ve uygulama boyutlarıyla ortaya koyar. | 5 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi ve becerileri Türkçe öğretmenliğine uyarlar. | 2 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Etkili iletişimin ögeleri olan empati, aktif dinleme, ben dili kullanımı ve çatışma çözme becerilerini vb. verimli bir şekilde gerçekleştirir. | 2 |
| PÖÇ19 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin seviyelerine uygun edebî ve öğretici metinleri Türk ve dünya edebiyatı ürünlerinden seçer. | 3 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçe ve yabancı dilde bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin olarak kullanır. | 4 |
| PÖÇ21 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe öğretimiyle ilgili sorunları tanımlar, olay ve olguları kavramsallaştırır, bilimsel yöntem ve tekniklerle inceler, verileri yorumlar ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirir. | 2 |
| PÖÇ22 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin dil kazanımlarını farklı yöntemler kullanarak çok yönlü değerlendirir. | 2 |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Uygulamalarda, bireysel ve grup çalışmalarında, karmaşık sorunları çözmek için sorumluluk alır ve aldığı görevi etkin bir şekilde yerine getirir. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Ders Kitaplarının Tanımı ve Gerekliliği | Ders Notu (1. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Ders Kitabının Hazırlanmasındaki Eğitsel ve Yasal Dayanaklar | Ders Notu (2. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Ders Kitaplarının Temel Özellikleri | Ders Notu (3. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 4 | Türkçe Ders Kitaplarında Dil Kullanımı | Ders Notu (4. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 5 | Türkçe Ders Kitaplarında Dış Yapı Özellikleri | Literatür Taraması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 6 | Türkçe Ders Kitaplarında Metinlerin Kullanım Nedeni ve Özellikleri | Literatür Taraması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 7 | Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerde İçerik Çözümlemesi: İnsan Tipolojisi | Ders Notu (5. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınavlar | Sınav Hazırlama | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerde İçerik Çözümlemesi: Toplumsal Yaşam | Ders Notu (6. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | Türkçe Ders Kitaplarında Dil Bilgisi Öğretimi | Ders Notu (7. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Türkçe Ders Kitaplarında Okuma Eğitimi | Ders Notu (8. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Türkçe Ders Kitaplarında Yazma Eğitimi | Ders Notu (9. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Türkçe Ders Kitaplarında Dinleme Eğitimi | Ders Notu (10. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Türkçe Ders Kitaplarında Konuşma Eğitimi | Ders Notu (11. Bölüm) | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Sonuç Raporları ve Değerlendirme | Literatür Taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav Hazırlama | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav Hazırlama | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 1 | 14 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 2 | 1 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 5 | 5 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 3 | 4 | 12 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 75 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,00 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||