TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| ÖZEL HUKUK (DR) | |
| Kod | ÖH833 |
| Ad | İş Hukukunda Sözleşme Özgürlüğü ve Sınırları |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz ve Bahar |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Seda ARSLAN DURMUŞ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, iş hukukunda sözleşme özgürlüğü ilkesini teorik ve pratik boyutlarıyla incelemek; bireysel iş sözleşmeleri bağlamında tarafların irade serbestisinin hangi sınırlar içinde geçerli olduğunu analiz etmek ve bu sınırlamaların hukuki, sosyal ve ekonomik gerekçelerini değerlendirmektir. Ayrıca ders, öğrencilerin sözleşme özgürlüğünün sınırlandırılmasına ilişkin normatif ve eleştirel bakış açıları geliştirmelerini hedeflemektedir.
Dersin İçeriği
Ders kapsamında öncelikle sözleşme özgürlüğü kavramı özel hukuk ve iş hukuku çerçevesinde ele alınacaktır. Ardından iş hukukunun emredici yapısı, işçi-işveren ilişkisindeki güç dengesizliği, kamu düzeni ve sosyal devlet ilkesi gibi unsurların sözleşme serbestisi üzerindeki etkisi irdelenecektir. Ulusal ve karşılaştırmalı hukukta konuya dair mevzuat, yüksek yargı kararları ve doktrinsel yaklaşımlar incelenecek; uygulamada karşılaşılan sorunlara ilişkin çözüm önerileri geliştirilecektir.
Dersin Ön Koşulu
Dersin ön koşulu yoktur.
Kaynaklar
Sarper Süzek, İş Hukuku, 24. Baskı, Beta Yayınları, 2024. Nuri Çelik/Nurşen Caniklioğlu/Talat Canbolat/Ercüment Özkaraca, İş Hukuku Dersleri, 36. Bası, Beta Yayınları, 2023. Ömer Ekmekçi/Esra Yiğit, Bireysel İş Hukuku, 6. Baskı, On İki Levha Yayınları, 2024.
Notlar
ILO Sözleşmeleri, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararları
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Sözleşme özgürlüğü ilkesinin tarihsel gelişimini ve iş hukukuna yansımasını açıklayabilir. |
| ÖÇ02 | İş hukukunda sözleşme özgürlüğünü sınırlayan anayasal ve yasal düzenlemeleri tanımlayabilir. |
| ÖÇ03 | Yargı kararları ve akademik görüşler ışığında iş hukuku kapsamında sözleşme özgürlüğünün uygulamasını yorumlayabilir. |
| ÖÇ04 | İşveren ve işçi arasındaki yapısal güç dengesizliğinin sözleşme özgürlüğüne etkisini analiz edebilir. |
| ÖÇ05 | İş hukukundaki emredici hükümlerin sözleşme serbestisine etkisini değerlendirebilir. |
| ÖÇ06 | Farklı hukuk sistemlerinde sözleşme özgürlüğünün sınırlandırılmasına ilişkin yaklaşımları karşılaştırabilir. |
| ÖÇ07 | Sözleşme özgürlüğünün kötüye kullanılması hâlinde ortaya çıkan hukuki sorunlara çözüm önerileri geliştirebilir. |
| ÖÇ08 | İş hukukunda daha dengeli bir sözleşme ilişkisi için normatif öneriler geliştirebilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Özel hukuk ve alt disiplinlerindeki temel kavramları, kurumları ve hukuk metodolojisini açıklar. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Özel hukuk alanındaki kuramları ve güncel gelişmeleri analiz eder. | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hukuki kavramlar, kurallar ve ilkeleri mukayeseli hukuk perspektifinde açıklar. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Hukuki reformlara ve yeni düzenlemelere ilişkin değerlendirmeler yaparak öneriler geliştirir. | 4 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanarak hukuki sorunlara çözüm önerileri geliştirir. | 3 |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hukuki yorum yöntemlerini kullanarak özel hukuk uyuşmazlıklarını çözümler. | 5 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hukuki karar süreçlerinde problem çözme ve karar verme becerilerini uygular. | 4 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Farklı hukuk sistemleri ve uygulamaları arasında mukayeseli analizler yapar. | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Hukuki konulara ilişkin özgün akademik çalışmalar ve bilimsel katkılar sunar. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Hukuki sorunları eleştirel bakış açısıyla inceler ve hukuki argümanları değerlendirir. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mevcut hukuk kurallarını eleştirerek alternatif çözüm önerileri sunar. | 3 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Hukuki meseleleri mevcut olan ve olması gereken hukuk bağlamında değerlendirir. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Özel hukuk alanında bilimsel projeler geliştirir ve akademik yayınlar üretir. | 5 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Hukuk literatürünü ulusal ve uluslararası düzeyde takip eder, teknik hukuk bilgisini sürekli olarak günceller. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Hukuki normların tarihsel gelişimini ve güncel değişiklikleri takip eder. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Hukuki argümanlarını akademik düzeyde, Türkçe ve İngilizce olarak etkili şekilde sunar. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Alanındaki güncel bilgileri ve gelişmeleri uzman hukukçular ile paylaşır ve akademik tartışmalara katkı sunar. | 3 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Hukuki karar süreçlerinde etik ilkeleri gözetir ve adil çözüm önerileri geliştirir. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Hukuki uyuşmazlıkların çözümünde alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerini uygular. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | İş hukukunda sözleşme özgürlüğü kavramı | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 2 | Sözleşme yapma özgürlüğünün sınırları | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 3 | Sözleşme yapma zorunluluğu | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | İşten çıkarılanların yeniden işe alınmaları | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 5 | Engelli ve eski hükümlü işçi çalıştırma | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 6 | Maluliyeti sona eren işçileri çalıştırma | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 7 | Askerliği veya Kanuni ödevi bitirenlerin yeniden işe alınmaları | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Sınavın ön koşulu yoktur. | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Yazılı Sınav |
| 9 | İşyeri hekimi ve İş güvenliği uzmanı çalıştırma | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 10 | İşçi kuruluşlarında görevleri bitenlerin yeniden işe alınmaları | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 11 | Sözleşme yapma yasakları | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 12 | Yaş küçüklüğünden kaynaklanan sözleşme yapma yasağı | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Cinsiyetten kaynaklanan iş sözleşmesi yapma yasağı | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | Sağlık durumundan kaynaklanan iş sözleşmesi yapma yasağı | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 15 | Yabancılık unsuurndan kaynaklanan iş sözleşmesi yapma yasağı | Dersin ön koşulu yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınavın ön koşulu yoktur. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev, Sözlü Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınavın ön koşulu yoktur. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Sözlü Sınav, Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 5 | 5 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 10 | 10 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||