TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| TEMEL İSLAM BİLİMLERİ (YL) (TEZLİ) | |
| Kod | TİB769 |
| Ad | Mukayeseli Klasik Tefsir Metinleri |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. SAMİ KILINÇLI |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı klasik tefsir metinleri konusunda öğrencilere tafsilatlı bilgiler sunmaktır.
Dersin İçeriği
Bu derste öğrenciler tarihsel süreçte ortaya çıkan Rivayet ve Dirayet Tefsirleri arasındaki farkları görmüş olacaktır. Ayrıca mezhebi tefsirler arasındaki görüş farklılıklarını orijinal kaynaklardan okuyabilme becerisi kazanacaklardır.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
1. Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed. Tevilâtu ehli’s-sünne: Ttefsîru’l-Mâturîdî. thk. Mecdî Basillûm. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 2005. 2. Râzî, Fahreddîn. Mefâtîḥu’l-ġayb: tefsîru’r-Râzî. 32 Cilt. Lübnan: Dâru’l-Fikr Li’t-Tabaa ve’n-Neşr, 1981. 3. Zemahşerî, Cârullah Ebu’l-Kāsım Muhammed b. Ömer. el-Keşşâf an haḳāiḳi ġavâmidi’t-tenzîli ve ‘uyûni’l-eḳvali fi vucûhi’t-te’vîl. Thk. Adil Ahmed Abdulmevcud. 6 Cilt. Riyad: Mektebetu’l-Abikan, 1998. 4. Taberî, Ebû Câfer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Ḳur’ân. Thk. Abdullah bin Abdulmuhsin et-Türkî. 26 Cilt. Kahire: Merkezu’l-Buhûs ve’d-Dirâsâti’l-Arabiye, 2001. 5. İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer. Tefsîru’l-Ḳur’âni’l-‘aẓîm. thk. Sâmî b. Muhammed es-Sellâme. 8 Cilt. Riyad: Dâru Tayyibe li’n-Neşr, 1997.
Notlar
Örnek Metinler
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Bu derste öğrenciler klasik tefsir metinlerinden örnekleri görme imanı edinmektedir. |
| ÖÇ02 | Öğrenciler klasik metinlerin mukayeseli okumasını yapmak suretiyle müfessirlerin düşünce dünyasına dair bilgi edinmektedir. |
| ÖÇ03 | Klasik müfessirlerin görüşlerini ilk kaynağından edinerek bir akademisyenin çalışmalarında özgünlüğe kavuşabilmesi için gerekli olan yöntemi keşfetmektedirler. |
| ÖÇ04 | Özellikle mezhepler arası mukayeseli metin okumaları ile konuya dair temel tartışmaların gerekçelerini ve savunuları öğrenmektedir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur | 4 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur | 3 |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | İbn Abbas Tefsirinden Örnek Metinler | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 2 | Mukatil b. Süleyman Tefsirinde Alak Suresi | Örnek Metin Taslağı | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 3 | Zeccâc Tefsirinde Filolojik Okumalar | Örnek Metin | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 4 | Taberi Tefsirinden Fatiha Suresi | İnceleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Maturidi Tefsirinde Felak ve Nas Suresi | Karşılaştırma | Öğretim Yöntemleri: Benzetim |
| 6 | Mukatil b. Süleyman Tefsirinde Haberi Sıfat Ayetleri | Tartışma | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 7 | Taberi Tefsirinde Haberi Sıfat Ayetleri | Karşılaştırma | Öğretim Yöntemleri: Örnek Olay |
| 8 | Ara Sınavlar | Çözümleme | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | Maturidi Tefsirinde Haberi Sıfat Ayetleri | Kıyaslama | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 10 | Razi Tefsirinde Haberi Sıfat Ayetleri | Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 11 | Zemahşeri Tefsirinden Amme Cüzü | Karşılaştırma | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 12 | Zemahşeri’nin Tefsirinde Haberi Sıfat Ayetleri | Çözümleme | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Ebu Hayyan Tefsirinde Filolojik Yorumlar | Örnek Metin | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 14 | İbn Kesir Tefsirinde İsrailiyat Eleştirileri | Örnek Metin Taslağı | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 15 | İbn Kesir Tefsirinden Amme Cüzü | Karşılaştırma | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 15 | 15 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||