TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| TEMEL İSLAM BİLİMLERİ (DR) | |
| Kod | TİB877 |
| Ad | Ulumü'l-Kur'an Literatürü |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. SAMİ KILINÇLI |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı Tefsir Anabilim Dalı’nda yüksek lisans dersi alan öğrencilere Ulumu’l-Kur’an Literatürünü tafsilatlı bir şekilde anlama ve anlamlandırma yetkinliği kazandırmaktır.
Dersin İçeriği
Bu derste öncelikle Ulumu’l-Kur’an konusunda bilgi verilmekte ve bilahare süreçle birlikte ulumu’l-Kur’an Literatürünün Oluşum süreçleri ve gerekçeleri tafsilatlı bir şekilde tavzih edilmektedir.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
1. Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed. Tevilâtu ehli’s-sünne: Ttefsîru’l-Mâturîdî. thk. Mecdî Basillûm. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 2005. 2. Râzî, Fahreddîn. Mefâtîḥu’l-ġayb: tefsîru’r-Râzî. 32 Cilt. Lübnan: Dâru’l-Fikr Li’t-Tabaa ve’n-Neşr, 1981. 3. Zemahşerî, Cârullah Ebu’l-Kāsım Muhammed b. Ömer. el-Keşşâf an haḳāiḳi ġavâmidi’t-tenzîli ve ‘uyûni’l-eḳvali fi vucûhi’t-te’vîl. Thk. Adil Ahmed Abdulmevcud. 6 Cilt. Riyad: Mektebetu’l-Abikan, 1998. 4. Taberî, Ebû Câfer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Ḳur’ân. Thk. Abdullah bin Abdulmuhsin et-Türkî. 26 Cilt. Kahire: Merkezu’l-Buhûs ve’d-Dirâsâti’l-Arabiye, 2001.
Notlar
Celaleddin Suyuti, el-İtkân fî Ulumi'l-Kuran, Beyrut 2003. Muhammed Hüseyin ez-Zehebi, et-Tefsîr ve'l-Müfessirûn, Beyrut, Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, 2004.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Dersi alan öğrenci Ulumu’l-Kuran Literatürünün tarihi seyrine dair temel kaynaklardan bilgi edinmek suretiyle alan yetkinliğine katkıda bulunur. |
| ÖÇ02 | Ulumu’l-Kur’an literatürüne dair kaynakların süreçle birlikte değişimini ve bu değişimin mahiyetini çözümleyerek uzmanlık yolunda analitik okuma becerisi edinir. |
| ÖÇ03 | Tarihi süreçte ortaya çıkan ekoller ve bu ekollerin tartışmalarının hangi çerçevede ve hangi konular özelinde geliştiğini görerek daha nitelikli tarihi okumalar yapabilir. |
| ÖÇ04 | Literatürün diyalektik okumasını yapabilme yetkinliği edindikten sonra ders öğrencisi kendi başına da okumalar ve değerlendirmeler yapabilecek ve böylelikle akademik etkinlik ve yetkinliğini ilerletebilme imkanı edinecektir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak | 4 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak | 4 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili yayın yapmak | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak | 4 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Ulumu’l Kur’an’a Giriş | Okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Ulumu’l-Kur’an Literatürü | Analitik Değerlendirmeler | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 3 | Tefsir Faaliyetinin Tedvin Öncesi Dönemi | Metin Okumaları | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Tedvin Dönemi Tefsir Faaliyetleri | Eleştirel Okumalar | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 5 | Tabiin Tefsiri, Tefsir Ekolleri ve İlk Örnekler | Analitik Eleştiriler | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 6 | Filolojik Tefsir Literatürü Örnekleri | Diyalektik Okumalar | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 7 | Rivayet Tefsiri ve Literatür Örnekleri | Örnek Metin Okumaları | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınavlar | Sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | Rivayet Tefsirinden Metin İncelemeleri | Karşılaştırmalı Okumalar | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 10 | Dirayet Tefsiri ve Literatür Örnekleri | Analizler | Öğretim Yöntemleri: Tartışma |
| 11 | Dirayet Tefsirinden Metin İncelemeleri | Karşılaştırmalı Örnek Okumaları | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 12 | Harici Tefsir Literatürü Klasik ve Çağdaş Örnekler | Analitik Değerlendirme | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 13 | Mutezile Tefsir Literatürü | Metin Okumaları | Öğretim Yöntemleri: Beyin Fırtınası |
| 14 | Şii Tefsir Literatürü, Usuli ve Ahbari Ekoller | Örnek Metin Tahlilleri | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 15 | Usuli ve Ahbari Tefsir Örnekleri | Mukayeseli Okumalar | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 15 | 15 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||