TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ |
| PSİKOLOJİ PR. | |
| Kod | PSI475 |
| Ad | Yaşlanma ve İleri Yetişkinlik |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 7. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Etiket | S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi ESEF ERCÜMENT YERLİKAYA |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin temel amacı, yaşlanma süreci ile ortaya çıkan fiziksel, sosyoduygusal ve bilişsel alanlardaki gelişim ve değişim süreçlerini incelemektir.
Dersin İçeriği
Bu ders, yaşlanma sürecinin tanımı ve yaşlanma ile ilgili bilimsel çalışmaların tarihçesini, ülkemiz ve dünyadaki yaşlıların demografik özelliklerini, yaşlanma çalışmalarında kullanılan araştırma yöntemlerini ve yaşlanma sürecinde ortaya çıkan başta psikolojik olmak üzere, fiziksel ve sosyo-duygusal değişimleri içermektedir. Ders içeriğinin yaklaşık %75’ini ders kitabı, %25’ini ise konuyla ilgili son 3 yılda yayınlanan ve ders içerisinde ele alınan araştırmalar oluşturacaktır.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Erber, T.J. (2018). Yaşlanma ve ileri yetişkinlik (3. baskı) (Çev. Ed. Uçanok, Z.). Ankara: Nobel Yayınları.
Notlar
Cavanaugh, J. C. ve Blanchard-Fields, F. (2019). Adult development and aging (Eight Edition). Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning. Whitbourne, S. K., Whitbourne, S. B. ve Konnert, C. (2015). Adult development and aging: Biopsychosocial perspectives. John Wiley & Sons Canada, Ltd.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Kronolojik, biyolojik, psikolojik, sosyal ve öznel yaşın tanımlarını öğrenmek. |
| ÖÇ02 | Yaşlanma ile ilgili bilimsel çalışmaların tarihçesini öğrenmek. |
| ÖÇ03 | Türkiye İstatistik Kurumu ve Birleşmiş Milletlerin yayınlamış olduğu son verilere göre ülkemizdeki ve dünyadaki yaşlıların demografik özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak. |
| ÖÇ04 | Geriatri ve gerontoloji disiplinleri arasındaki farklılıkları göz önüne alarak yaşlılık alanında çalışmalar yürüten disiplinler hakkında bilgi sahibi olmak. |
| ÖÇ05 | Yaşlılıkta sağlık, bellek, duygu, zekâ ve kişilik gibi alanlardaki gelişim süreçlerini öğrenmek. |
| ÖÇ06 | Yaşlılıkta sosyal etkileşim ve sosyal bağları anlamak |
| ÖÇ07 | Başarılı yaşlanmanın tanımını ve bu sürece etki eden faktörleri anlamak |
| ÖÇ08 | Ölüm, ölmek ve yas ile başa çıkma süreçlerini anlamak |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Psikolojinin kuramsal ve uygulama alanlarına yönelik yaklaşım ve kavramları açıklar | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Psikoloji bilimiyle ilgili diğer temel bilim alanlarını (örn., sosyoloji, biyoloji, felsefe) tanır, disiplinler arası ilişkiyi kurarak multidisipliner çalışır. | 1 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Psikolojinin gelişimini tarihsel perspektiften değerlendirir | |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Psikolojinin uygulama alanlarına yönelik kazandığı bilgileri uygular. | 2 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilimsel düşünce anlayışı, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirerek psikolojinin yöntem ve tekniklerine uygular. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İnsanın bilişsel, duygusal ve davranışsal süreçlerini bilimsel yöntemlerle çalışır. | 4 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Temel ve uygulamalı psikoloji araştırmalarını yürütür. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Disiplinlerarası ekip içinde psikoloji biliminin yöntem ve tekniklerini uygular. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Psikoloji bilgisini evrensel ve ulusal ihtiyaçlar temelinde topluma ve insanlığa hizmet için kullanır | 3 |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanı ile ilgili problemlerin çözümünde bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alır | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenme ve araştırma bilinci gösterir. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Alanındaki bilgi ve becerilerini etkili bir şekilde uzman ve uzman olmayan kişiler ile paylaşır | 2 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanır. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Toplumun ve dünyanın gündemindeki olaylara/gelişmelere farkındalık gösterir. | 2 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türk Psikologlar Derneği Etik Yönetmeliğinde ifade edilen mesleki duyarlılıkları gösterir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin tanıtımı, dersin işleyişinin gözden geçirilmesi | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Yaşlanma ve ileri yetişkinlik giriş - Yaşlanma ve ileri yetişkinlik çalışmaları - Yaşı ve ileri yetişkinliği tanımlamak - Türkiye’de ve dünyada yaşlıların demografik profili - Gelişimsel etkiler ve konular, kuramsal modeller | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Yaşlanma ve ileri yetişkinlik çalışmalarında kullanılan kuram ve yöntemler - Üst kuramsal yaklaşımlar - Gelişimsel araştırma, ölçüm ve metodolojik yaklaşımlar | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Biyolojik yaşlanma ve sağlık - Biyolojik yaşlanma süreci - Yaşam süresinde bireysel farklılıklar - Fiziksel değişiklikler ve hastalık - Günlük İşlevsellik, Ödünleme Yoluyla Seçici Optimizasyon Modeli | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Duyum, algı ve dikkat - Duyusal süreçler - Tepki hızı, duyular, dikkat | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Bellek - Bilgi işleme modeli - Uzun süreli bellek, günlük yaşamda bellek, bilgi ve inançlar | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Zihinsel işlevsellik - Zekâya ilişkin görüşler, psikometrik yaklaşım - Zekâ yaşla birlikte geriler mi? Günlük yaşamda zekâ | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilerek sınava hazırlık yapılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Günlük yaşamda biliş ve problem çözme - Bilişsel gelişim dönemleri, bilgelik - Zeka, problem çözme, karar verme ve sosyal biliş | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Kişilik ve baş etme - Kişiliğin incelenmesi, kişilik nasıl oluşur - Normatif kişilik modelleri, baş etmede bireysel farklılıklar | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Sosyal etkileşim ve sosyal bağlar - Sosyal etkileşim, sosyal bağlar - Yaşlı istismarı ve ihmali | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | İstihdam, emeklilik ve yaşam düzenlemeleri - İstihdam, emeklilik ve yaşam düzenlemeleri | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Akıl sağlığı, psikopatoloji ve terapi - Psikopatoloji - İleri yetişkinlerde terapötik müdahaleler | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Başarılı yaşlanma - Patolojik, olağan ve başarılı yaşlanma | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Ölüm, ölmek ve yas ile başa çıkmak - Ölüm ve ölmek - Yas ve kayıp | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilmesi ve konuya hazırlık yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilerek sınava hazırlık yapılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Konuyla ilgili kaynakların gözden geçirilerek sınava hazırlık yapılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 15 | 15 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 129 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 5,16 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||