TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | EĞİTİM FAKÜLTESİ |
| FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ PR. | |
| Kod | FENZ314 |
| Ad | Bilimin Doğası ve Öğretimi |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 6. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-2 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Etiket | Z Zorunlu |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ÖZGECAN KIRIK |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğasına (ontolojik ve epistemolojik temelleriyle birlikte) dair kapsamlı bir anlayış geliştirmelerini sağlamaktır. Ders kapsamında öğretmen adaylarının bilimsel bilginin yapısını, bilimsel süreçlerin işleyişini, bilimsel kavramların gelişimini ve bilimsel bilginin değişebilirliğini anlamaları hedeflenmektedir. Ayrıca, bilimin doğasının öğretimine yönelik farklı yaklaşımlar ve sınıf içi uygulamalar tanıtılarak, öğretmen adaylarının bu kavramları öğretim sürecine nasıl entegre edebileceklerine ilişkin bilgi ve beceri kazanmaları amaçlanmaktadır. Bilimin doğası ile fen, teknoloji, toplum ve çevre ilişkisi bağlamında sosyo-bilimsel konuların ele alınması yoluyla öğretmen adaylarının bilimsel okuryazarlık düzeylerinin artırılması da dersin temel hedefleri arasındadır.
Dersin İçeriği
Bilginin doğası (ontoloji, epistemoloji, bilimsel kavramların doğası, bilimsel bilgi ve özellikleri); bilimin doğasına ilişkin kavramlar ve öğretim yaklaşımları (bilim, bilimsel bilgi ve özellikleri, bilimsel okur-yazarlık ve bilimin doğası, fen öğretim programlarında bilimin doğasının yeri, bilimin doğasının öğretimi); bilimin doğasının öğretiminde sınıf-içi etkinlikler; bilimin doğası ve fen, teknoloji, toplum, çevre ilişkisi, sosyo-bilimsel konular bağlamında bilimin doğası
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
1-Nihal Doğan , Kader Bilican , Jale Çakıroğlu , Seda Çavuş Güngören. Bilimin Doğası ve Öğretimi. Pegem Akademi Yayıncılık 2-Nilgün Yenice. Bilimin Doğası, Gelişimi ve Öğretimi. Anı Yayıncılık
Notlar
Murat Demirbaş. Fen Bilimleri Öğretiminde Bilimin Doğası. Pegem Akademi Yayıncılık
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Bilimin doğasına ilişkin temel kavramları (bilim, bilimsel bilgi, teoriler, kanunlar, hipotezler vb.) açıklar |
| ÖÇ02 | Bilimin ontolojik ve epistemolojik temellerini tanımlar ve bu temellerin bilimsel bilginin yapısına etkilerini tartışır. |
| ÖÇ03 | Bilimsel bilginin özelliklerini (geçici, gözleme dayalı, yaratıcı, öznel vb.) örneklerle açıklar. |
| ÖÇ04 | Bilimin doğasının öğretimine yönelik farklı öğretim yaklaşımlarını karşılaştırır. |
| ÖÇ05 | Fen öğretim programlarında bilimin doğasına verilen önemi analiz eder. |
| ÖÇ06 | Bilimin doğasını sosyo-bilimsel konular bağlamında değerlendirir. |
| ÖÇ07 | Bilimin doğası ile fen, teknoloji, toplum ve çevre arasındaki ilişkileri analiz eder. |
| ÖÇ08 | Bir sosyobilimsel konu hakkında gerekçeli ve kanıta dayalı argümanlar oluşturur. |
| ÖÇ09 | Karşıt görüşleri değerlendirerek argümanlarını savunur ve eleştirel düşünme becerilerini uygular. |
| ÖÇ10 | Ele alınan sosyobilimsel konu bağlamında bilimin doğasının temel unsurlarını (örneğin, bilimsel bilginin geçiciliği, bilim-toplum etkileşimi, bilimsel süreçlerin doğası vb.) tanımlar ve örneklendirir. |
| ÖÇ11 | Bilimin doğası unsurlarının sosyobilimsel karar alma süreçlerine etkisini tartışır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fen bilimlerindeki temel kavramları ve kavramlar arası ilişkileri açıklar. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Etkili sınıf yönetimi ile ilgili temel kavramları açıklar. | |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Öğrencilerin gelişim, öğrenme özellikleri ve güçlüklerini tanır. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fen ve Teknoloji öğretimi ile ilgili öğretim programlarını, stratejileri, yöntem ve teknikleri açıklar. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fen bilimlerinin günlük yaşamdaki uygulama alanlarını açıklar. | 5 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sınıf yönetiminde karşılaşılabilecek problem durumlarına çözüm önerilerinde bulunur. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Öğrencilerde eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve teknikleri kullanır. | 5 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fen ve teknoloji programına ve öğrenci gereksinimlerine uygun olarak çevresindeki malzemelerden materyaller tasarlar. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fen ve teknoloji alanındaki bilgileri bilimsel yöntemleri kullanarak sorgular. | 5 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Fen ve teknoloji programına uygun ve etkin bir şekilde laboratuarı kullanır. | |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Öğrencinin kendi bilgisini yapılandırabildiği çağdaş öğretim yöntem ve tekniklerini uygular. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili problemlerin çözümünde bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | 3 |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Yaşam boyu öğrenme bilincine sahip olur. | 4 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanındaki bilgi ve becerilerini, tespit ettiği sorunları ve çözüm önerilerini sözlü ve yazılı iletişim yoluyla uzman ve uzman olmayan kişiler ile paylaşır. | 4 |
| PÖÇ15 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanır. | 4 |
| PÖÇ16 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İngilizce´´yi fen ve teknoloji öğretimi alanındaki gelişmeleri izleyebilecek yeterlikte kullanır. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Toplumun ve dünyanın gündemindeki olaylara/gelişmelere duyarlıdır. | 5 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişimin yanı sıra bireysel gelişimi için bilimsel, sosyal, kültürel ve sportif alanlarda öğrenim gereksinimi doğrultusunda kendini sürekli geliştirir. | |
| PÖÇ19 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Milli Eğitim Temel Kanunu´´nda ifade edilen ulusal ve evrensel duyarlılıklara sahip olur. | 4 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Demokrasi, insan hakları, toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerlere uygun davranır. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Ders hakkında bilgilendirme | yok | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | 1.Bilim nedir? 2.Bilimsel bilgi nedir 3.Bilimsel bilgi ile diğer bilgi türlerinin farkları 4.Bilimin doğası neden önemlidir? 5.Fen öğretiminde BD’nin yeri ve önemi | İlgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Bilimin yaratıcı, gözleme dayalı, nesnel/öznel, değişebilir ve teori-yüklemli yapısı Bilimsel teoriler, yasalar, hipotezler arasındaki farklar Bilimsel bilgi nasıl yapılandırılır ve değişir? Bu özelliklerin sınıf ortamına yansımaları | İlgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Fen öğretim programlarında BD’nin yeri Bilimin doğası öğretiminde doğrudan–örtük yaklaşımlar Tartışma, sorgulama ve argümantasyona dayalı BD öğretimi Sınıf içi BD etkinliği örnekleri | İlgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
| 5 | Argümantasyon ve sosyo-bilimsel argümantasyon | İlgili bölümlerin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Aşı ve Halk Sağlığı: Covid-19 Aşısı | Etkinlik kağıdının bireysel olarak cevaplandırılması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 7 | İklim değişikliği ve bilimin doğası | Etkinlik kağıdının bireysel olarak cevaplandırılması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 8 | Ara Sınavlar | İlgili bölümlerin okunması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Bilimde yapay zeka ve etik | Etkinlik kağıdının bireysel olarak cevaplandırılması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 10 | Genetiği değitirilmiş insanlar, BD odağı: Bilimin ampirik temeli, teori yüklü gözlem, bilimde değerler | Etkinlik kağıdının bireysel olarak cevaplandırılması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 11 | Yapay et ve beslenmenin geleceği, BD odağı: bilimin ampirik temeli, sosyo-kültürel bağlam, yaratıcılık | Etkinlik kağıdının bireysel olarak cevaplandırılması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 12 | Bilimin gelişiminde hatanın rolü | Etkinlik kağıdının bireysel olarak cevaplandırılması | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Soru-Cevap, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 13 | Bilimin doğası etkinliği: Hileli izler | yok | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 14 | Hypatia | Etkinlik kağıdının bireysel olarak cevaplandırılması | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 15 | Galileo'nun hikayesi | Etkinlik kağıdının bireysel olarak cevaplandırılması | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınıf içi yapılan etkinliklerin takımca ödev olarak teslim edilmesi, okumalar | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınıf içi yapılan etkinliklerin takımca ödev olarak teslim edilmesi, okumalar | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 1 | 14 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 5 | 1 | 5 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 5 | 5 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 85 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,40 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||