MT557 Sonlu Otomoto ve Lisanlar

6 AKTS - 3-0 Süre (T+U)- . Yarıyıl- 3 Yerel Kredi

Genel Bilgi

Kod MT557
Ad Sonlu Otomoto ve Lisanlar
Yarıyıl . Yarıyıl
Süre (T+U) 3-0 (T-U) (17 Hafta)
AKTS 6 AKTS
Yerel Kredi 3 Yerel Kredi
Eğitim Dil Türkçe
Seviye Yüksek Lisans Dersi
Tür Normal
Öğretim Şekli Yüz Yüze Öğretim
Bilgi Paketi Koordinatörü Doç. Dr. DİLEK KAHYALAR


Dersin Amacı

Bu dersin amacı öğrencilere yarıgrup ve monoidlerin temel özellikleri, dönüşüm monoidleri, serbest yarıgrup ve monoidler, sonlu otomoto, tamamlanmamış ve belirli olmayan otomoto, rasyonel kümeler ve Kleenes Teoremi, sözdizimsel kongrüans, minimal otomat, indirgenmiş otomoto, otomatın dönüşüm monoidi, sözdizimsel monoidlerin hesaplanması, regüler ve rasyonel lisanlar, bağlamsız lisanlar, Chomsky normal formu , bastırılmış otomoto kavratmaktır.

Dersin İçeriği

Bu derste yarıgrup ve monoidlerin temel özellikleri, dönüşüm monoidleri, serbest yarıgrup ve monoidler, sonlu otomoto, tamamlanmamış ve belirli olmayan otomoto, rasyonel kümeler ve Kleene Teoremi, sözdizimsel kongrüans, minimal otomat, indirgenmiş otomoto, otomatın dönüşüm monoidi, sözdizimsel monoidlerin hesaplanması, regüler ve rasyonel lisanlar, bağlamsız lisanlar, Chomsky normal formu , bastırılmış otomoto anlatılmaktadır.

Dersin Ön Koşulu

YOK

Kaynaklar

Automata and Languages, J.M Howie, Clarendon Press.

Notlar

Ders Notları


Dersin Öğrenme Çıktıları

Sıra Dersin Öğrenme Çıktıları
ÖÇ01 Yarıgrup ve monoidlerin temel özelliklerini tanır.
ÖÇ02 Dönüşüm monoidlerini, serbest yarıgrup ve monoidleri tanır.
ÖÇ03 Sonlu otomotoyu tanır.
ÖÇ04 Tamamlanmamış ve belirli olmayan otomotoyu tanır.
ÖÇ05 Rasyonel kümeleri ve Kleenes Teoremini kavrar.
ÖÇ06 Sözdizimsel kongrüansı tanır.
ÖÇ07 Minimal otomatı kavrar.
ÖÇ08 İndirgenmiş otomotoyu kavrar.
ÖÇ09 Otomatın dönüşüm monoidini tanır.
ÖÇ10 Sözdizimsel monoidlerin hesaplanmasını kavrar.
ÖÇ11 Regüler ve rasyonel lisanları tanır.
ÖÇ12 Bağlamsız lisanları tanır.
ÖÇ13 Chomsky normal formunu kavrar.
ÖÇ14 Bastırılmış otomotoyu kavrar.


Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Sıra Tür Program Öğrenme Çıktıları Duzey
PÖÇ01 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Matematiğin özel bir alanında daha önce yapılmış olan araştırmaların sonuçlarını bilir. 4
PÖÇ02 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Sahip olduğu uzmanlık alanındaki sonuçların matematiğin diğer alanları ile ilişkisini ayrıntıları ile bilir. 4
PÖÇ03 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Uzmanlık alanında edindiği bilgiler yardımıyla yeni matematiksel modeller kurar. 5
PÖÇ04 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Matematiğin her alanında temel düzeyde bilgi birikimine sahiptir. 4
PÖÇ05 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Matematiğin farklı alanlarında edindiği bilgileri birbirleriyle ilişkilerini en sade ve anlaşılır bir biçimde sunar. 5
PÖÇ06 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Matematiğin ifade edilmesinde ihtiyaç duyulan teknik donanımları etkin bir biçimde kullanır.
PÖÇ07 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Alanı ile ilgili konuda orijinal problemler kurar ve değişik çözüm teknikleri sunar. 4
PÖÇ08 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Alanı ile ilgili konuda özgün ve nitelikli bilimsel çalışmalar yapar. 5
PÖÇ09 Bilgi - Kuramsal, Olgusal Mevcut matematik kuramlarını analiz eder ve yeni kuramlar geliştirir.
PÖÇ10 Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı Matematiğin uzmanlık gerektiren alanlarındaki öğrenme-öğretme tekniklerini bilir ve bu teknikleri eğitim-öğretimin her aşamasında etkin olarak kullanır. 3
PÖÇ11 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Alanı ile ilgili yabancı kaynakları takip edebilecek ve yabancı paydaşları ile sözlü ve yazılı iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmak. 4
PÖÇ12 Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Yapmış olduğu özgün çalışmaları paydaşlarının da yararlanması amacıyla bilimsel etik kurallar çerçevesinde sunar ve yayınlar. 5
PÖÇ13 Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği Sahip olduğu bilimsel ünvanın gerektirdiği etik kurallara bağlı kalır 5


Haftalık Akış

Hafta Konu Ön Hazırlık Yöntemler
1 Yarıgrup ve monoidlerin temel özellikleri Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
2 Dönüşüm monoidleri, serbest yarıgrup ve monoid Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
3 Sonlu otomoto Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
4 Tamamlanmamış ve belirli olmayan otomoto Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
5 Rasyonel kümeler ve Kleenes Teoremi Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
6 Sözdizimsel kongrüans Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
7 Minimal otomat Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
8 Ara Sınav Sınav Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
9 Otomatın dönüşüm monoidi Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
10 Sözdizimsel monoidlerin hesaplanması Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
11 Regüler ve rasyonel lisanlar Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
12 Bağlamsız lisanlar Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
13 Chomsky Normal Form Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
14 Bastırılmış otomoto Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
15 İlgili alıştırmalar Ders kitabındaki ilgili konular Öğretim Yöntemleri:
Anlatım, Soru-Cevap
16 Yarıyıl Sonu Sınavları Final Sınavı Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav
17 Yarıyıl Sonu Sınavları Final Sınavı Ölçme Yöntemleri:
Yazılı Sınav


Öğrenci İş Yükü - AKTS

Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 5 70
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
Ödev, Proje, Diğer 0 0 0
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 15 15
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 30 30
Toplam İş Yükü (Saat) 157
Toplam İş Yükü / 25 (s) 6,28
AKTS 6 AKTS