TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | SÖ1826 |
| Ad | Eğitimde Üst Düzey İstatistik Uygulamaları |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 8 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. AKIN EFENDİOĞLU |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin genel amacı, öğrencilerin eğitim araştırmalarında sıklıkla kullanılan psikometrik ölçme araçlarının (ölçek) geliştirilmesi ya da bir araştırmada kullanılması planlanan psikometrik ölçme araçlarının geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının nasıl yapılması gerektiğini öğrenmeleridir.
Dersin İçeriği
Dersin konuları; ölçek geliştirme süreci, ölçek geliştirme prosedürü, ölçek türüne karar verme, madde havuzu oluşturma, pilot çalışma ile veri toplama, verileri düzenleme ve ayıklama, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizlerini yapma, faktörleştirme ve güvenirlik katsayılarını belirleme ve raporlaştırma.
Dersin Ön Koşulu
Öğrenci yüksek lisans eğitim sürecinde temel istatistik dersi almış olmalıdır.
Kaynaklar
• Bayram, N. (2013). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Amos Uygulamaları. İstanbul: Ezgi Kitapevi. • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi. • DeVellis, R. F. (2014). Ölçek Geliştirme. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık • Erkuş, A. (2016). Psikolojide Ölçek ve Ölçek Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi • Erkuş, A., Sümbül, Ö., Sümbül, S., Yormaz, S. ve Aşiret, S. (2017). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-II. Ankara: Pegem Akademi. • Meydan, C. H., ve Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık. • Sönmez, V. ve Gülderen Alacapınar, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Ölçme Aracı Hazırlama. Ankara: Anı Yayıncılık.
Notlar
SSCI ve ESCI indeksli dergilerde yayımlanan İlişkili makaleler.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Öğrenci ölçeğin tanımını bilir. |
| ÖÇ02 | Öğrenci ölçeklerdeki yapı-faktör özelliklerini açıklar. |
| ÖÇ03 | Ölçek maddelerini puanlar. |
| ÖÇ04 | Öğrenci ölçek maddelerinden elde edilen ham verileri analiz eder (uç değer, kayıp veri vb.). |
| ÖÇ05 | Öğrenci ölçeğe ilişkin veriler üzerinden açımlayıcı faktör analizini yapar. |
| ÖÇ06 | Öğrenci faktör yapılarının düzenlemesini yapar. |
| ÖÇ07 | Öğrenci ölçeğe ilişkin veriler üzerinden doğrulayıcı faktör analizini yapar. |
| ÖÇ08 | Öğrenci ölçeğin indeks değerlerini belirler. |
| ÖÇ09 | Öğrenci ölçeğin faktör yapılarına ilişkin güvenirlik değerlerini hesaplar. |
| ÖÇ10 | Öğrenci ölçeğin geçerliğine dönük karşılaştırmaların analizlerini yapar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yüksek Lisans yeterliliklerine dayalı olarak sınıf öğretmenliği alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri, özgün düşünce ve araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirir. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sınıf öğretmenliği alanındaki farklı disiplinlerle ilişki kurar. | 5 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanındaki yeni bilgilere sistematik bir şekilde yaklaşarak ileri düzeyde araştırma yapar. | 5 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yeni bilimsel yöntemler geliştirir ya da bilinen bir yöntemi farklı bir alana uygular; özgün araştırmalar gerçekleştirir. | 4 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yeni fikirlerin eleştirel analiz, sentez ve değerlendirilmesini yapar. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel yöntemi kullanarak sınıf öğretmenliği alanına özgün bir çalışma üretir. | 5 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel bir makale yayınlar. | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanıyla ilgili özgün ve disiplinler arası çalışmalar yapar. | 5 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bireysel ya da takım olarak çalışır. | 4 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak yeni fikir ve yöntemler üretir. | 3 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Öğretim süreçlerini etkileşimli ve etik bir zeminde yürütür. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Etkili öğretim stratejilerini geliştirir ve uygular. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceler ve geliştirir. | 2 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanıyla ilgili toplantılara katılır ve özgün görüşlerini savunur. | |
| PÖÇ15 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 düzeyinde yazılı ve sözlü olarak kullanır. | |
| PÖÇ16 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ulusal ve uluslararası tüm çalışmalarda kültürel farklılıkları göz önünde bulundurarark iletişim kurar. | 3 |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanıyla ilgili teknolojik, sosyal ve kültürel ilerlemeleri topluma tanıtarak bilgi toplumu olma sürecine katkıda bulunur. | 5 |
| PÖÇ18 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile karşılaşılan sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak kişi ve kurumlara işlevsel etkileşim kurar. | |
| PÖÇ19 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili toplumsal, bilimsel ve etik konularda çözüm üretir. | |
| PÖÇ20 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili değerleri geliştirir ve ulusal ve uluslararası düzlemde destekler. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Ölçek nedir, özellikleri nelerdir? | Literatür okuma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası |
| 2 | Ölçeklerdeki yapı, faktör ve puanlama özelliklerinin incelenmesi. | Örnek ölçek inceleme ve eleştirme | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Ölçeklerdeki yapı, faktör ve puanlama özelliklerinin incelenmesi süreci yeni hafta. | Örnek ölçek inceleme ve eleştirme çalışmaları | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Örnek bir ölçek verisi üzerinde düzenleme işlemleri (uç değer, kayıp veri, tekrar eden veri seti). | Uygun istatistik tekniklerini SPSS ve Excel üzerinde uygulama. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Bireysel Çalışma, Örnek Olay |
| 5 | Örnek veri seti üzerinden açımlayıcı faktör analizinin gerçekleştirilmesi. | Hazırlık yok | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması, Bireysel Çalışma |
| 6 | Örnek veri seti üzerinden açımlayıcı faktör analizinin gerçekleştirilmesi ve madde atma. | Hazırlık yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması, Bireysel Çalışma |
| 7 | Örnek veri seti üzerinden açımlayıcı faktör analizinin gerçekleştirilmesi ölçeğin son yapısına karar verme. | Önceki hafta SPSS'te yapılan uygulamaları gözden geçirme. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
|
| 9 | Örnek veri seti üzerinden doğrulayıcı faktör analizinin gerçekleştirilmesi. | Bu hafta için ön hazırlık yoktur. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması, Bireysel Çalışma |
| 10 | Örnek veri seti üzerinden doğrulayıcı faktör analizinin gerçekleştirilmesi işlemleri. | Önceki hafta AMOS'ta yapılan uygulamaların gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 11 | Ölçek modeli üzerinden temel indeks göstergelerinin belirlenmesi. | Bu hafta hazırlık yok. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 12 | Ölçek modeli üzerinden temel indeks göstergelerinin belirlenmesi ve kovaryans düzeltmeleri. | Bir önceki hafta Amos'ta yapılan uygulamaların gözden geçirilmesi. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 13 | Ölçeğin bütünü ve her bir faktör için güvenirlik değerlerinin belirlenmesi. | Ön hazırlık beklenmiyor. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 14 | Benzer ölçek geçerliğine yönelik karşılaştırmaların yapılması. | Ön hazırlık beklenmez | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Gösterip Yaptırma |
| 15 | Benzer ölçek geçerliğine yönelik karşılaştırmaların yapılması ve kanıt sunma. | Bir önceki Hafta AMOS'ta yapılan uygulamanın gözden geçirilmesi. | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Kuramsal ve uygulamalı tüm konuların gözden geçirilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Kuramsal ve uygulamalı tüm konuların gözden geçirilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 7 | 4 | 28 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 10 | 10 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 194 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 7,76 | ||
| AKTS | 8 AKTS | ||